Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 września 2022 r. w sprawie sytuacji w Cieśninie Tajwańskiej (2022/2822(RSP))(2023/C 125/13)
(Dz.U.UE C z dnia 5 kwietnia 2023 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając swoje zalecenie z 21 października 2021 r. dla wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie stosunków politycznych i współpracy między UE a Tajwanem 1 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 7 czerwca 2022 r. w sprawie UE wobec zagrożeń bezpieczeństwa w regionie Indo-Pacyfiku 2 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 5 lipca 2022 r. w sprawie strategii dla Indo-Pacyfiku w dziedzinie handlu i inwestycji 3 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 16 września 2021 r. w sprawie nowej strategii UE-Chiny 4 ,
- uwzględniając szczyt UE-Chiny z 1 kwietnia 2022 r.,
- uwzględniając unijną politykę "jednych Chin",
- uwzględniając konkluzje Rady z 16 kwietnia 2021 r. w sprawie unijnej strategii współpracy w regionie Indo-Pacyfiku,
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z 16 września 2021 r. pt. "Unijna strategia współpracy w regionie Indo-Pacyfiku" (JOIN(2021)0024),
- uwzględniając Strategiczny kompas na rzecz bezpieczeństwa i obrony przyjęty przez Radę 21 marca 2022 r.,
- uwzględniając koncepcję strategiczną NATO z 2022 r.,
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji oraz wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z 1 grudnia 2021 r. w sprawie strategii Global Gateway (JOIN(2021)0030),
- uwzględniając oświadczenie ministrów spraw zagranicznych grupy G-7 z 3 sierpnia 2022 r. w sprawie utrzymania pokoju i stabilności w Cieśninie Tajwańskiej,
- uwzględniając przemówienie wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela Josepa Borrella wygłoszone na 29. Forum Regionalnym ASEAN w dniu 5 sierpnia 2022 r.,
- uwzględniając trójstronny dialog strategiczny między USA, Australią i Japonią z dnia 5 sierpnia 2022 r.,
- uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga z 4 sierpnia 2022 r.,
- uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że UE i Tajwan są partnerami o podobnych poglądach, którzy podzielają wspólne wartości, takie jak wolność, demokracja, prawa człowieka i praworządność; mając na uwadze, że UE nadal utrzymuje swoje zasadnicze stanowisko w sprawie polityki "jednych Chin",
B. mając na uwadze, że w dniach 4-10 sierpnia 2022 r. w następstwie wizyty przewodniczącej Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych Nancy Pelosi, która miała miejsce w dniach 2-3 sierpnia 2022 r., Chińska Republika Ludowa rozszerzyła na bezprecedensową skalę prowadzone już od dawna zbrojne działania mające na celu zastraszenie Tajwanu, a także przeprowadziła ćwiczenia wojskowe na dużą skalę przy użyciu ostrej amunicji na siedmiu wyznaczonych obszarach otaczających Tajwan; mając na uwadze, że ćwiczenia obejmowały użycie maksymalnie 11 pocisków balistycznych, z których co najmniej pięć przemieściło się nad Tajwanem; mając na uwadze, że te ćwiczenia wojskowe stanowiły wirtualną blokadę przestrzeni morskiej i powietrznej Tajwanu;
C. mając na uwadze, że pięć pocisków balistycznych Chińskiej Republiki Ludowej wylądowało w japońskiej wyłącznej strefie ekonomicznej (w.s.e.);
D. mając na uwadze, że ćwiczenia wojskowe na pełną skalę towarzyszyły intensywnym cyberatakom na władze tajwańskie i sektor prywatny; mając na uwadze, że ciągła agresja wojskowa Chińskiej Republiki Ludowej wobec Tajwanu stanowi poważne zagrożenie dla status quo i może prowadzić do niebezpiecznej, nawet niezamierzonej eskalacji, która będzie miała poważny wpływ na stabilność i pokój na świecie, w tym na UE;
E. mając na uwadze, że wydaje się, iż Chińska Republika Ludowa stara się podtrzymać swoje nadmiernie agresywne działania, usiłując podważyć status quo w Cieśninie Tajwańskiej;
F. mając na uwadze, że od 2019 r. Chińska Republika Ludowa z coraz większą regularnością narusza tajwańską strefę identyfikacyjną obrony powietrznej mając na uwadze, że Chińska Republika Ludowa prowadzi agresywne działania na rozległych obszarach regionu Indo-Pacyfiku i stosuje różne stopnie przymusu wojskowego lub gospodarczego, co doprowadziło do sporów z sąsiadami, takimi jak Japonia, Indie, Filipiny i Australia;
G. mając na uwadze, że w odpowiedzi na ponowne prowokacje ze strony Chińskiej Republiki Ludowej Tajwan ogłosił, iż zwiększy swój budżet wojskowy o 13,9 % w ujęciu rocznym do rekordowego poziomu 586,3 mld TWD (19,5 mld EUR);
H. mając na uwadze, że Australia i Japonia wraz ze Stanami Zjednoczonymi we wspólnym oświadczeniu wyraziły "zaniepokojenie niedawnymi działaniami [Chińskiej Republiki Ludowej], które poważnie wpływają na pokój i stabilność na świecie", a także wezwały Chińską Republikę Ludową "do natychmiastowego zaprzestania ćwiczeń wojskowych"; mając na uwadze, że ministrowie spraw zagranicznych grupy G-7 ostro skrytykowali agresywne działania Chińskiej Republiki Ludowej;
I. mając na uwadze, że po wizycie delegacji Kongresu USA pod przewodnictwem przewodniczącej Pelosi Chińska Republika Ludowa zawiesiła rozmowy i współpracę ze Stanami Zjednoczonymi w ośmiu różnych obszarach, w tym dialog na temat kwestii wojskowych i zmiany klimatu;
J. mając na uwadze, że w ostatnich latach do Tajwanu przybywali z wizytą liczni ustawodawcy, w tym przedstawiciele państw członkowskich UE i jeden wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego; mając na uwadze, że takie wizyty w ramach dyplomacji parlamentarnej są powszechną praktyką w demokracjach;
K. mając na uwadze, że 9 października 2021 r. prezydent Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinping zobowiązał się do "ponownego połączenia" z Tajwanem za pomocą rzekomo pokojowych środków, deklarując niezgodnie z prawdą, że największą przeszkodą w tym procesie są tak zwane "niezależne siły Tajwanu"; mając na uwadze, że retoryka ta nie znajduje odzwierciedlenia w działaniach Chińskiej Republiki Ludowej; mając na uwadze, że dyplomaci z Chińskiej Republiki Ludowej zagrozili nawet tzw. reedukacją ludności Tajwanu po ponownym zjednoczeniu;
L. mając na uwadze, że w opublikowanej niedawno białej księdze Chińskiej Republiki Ludowej pt. "The Taiwan Question and China's Reunification in the New Era" [Kwestia tajwańska a ponowne zjednoczenie Chin w nowej erze] usunięto wcześniejsze gwarancje oferowane Tajwanowi w związku z jego przyszłym statusem po "ponownym zjednoczeniu", takie jak gwarancja niestacjonowania wojsk czy personelu administracyjnego Chińskiej Republiki Ludowej na wyspie;
M. mając na uwadze, że Chińska Republika Ludowa nałożyła potężne sankcje gospodarcze i zaczęła wywierać naciski na Litwę po tym, jak kraj ten zgodził się na otwarcie tajwańskiego przedstawicielstwa na Litwie, a także planuje otwarcie litewskiego przedstawicielstwa handlowego w Tajpej; mając na uwadze, że Parlament zdecydowanie popiera prawo wszystkich państw członkowskich UE do utrzymywania tego typu stosunków z Tajwanem;
N. mając na uwadze, że Tajwan przyłączył się do sankcji UE przeciwko Rosji, a także mając na uwadze, że zarówno władze Tajwanu, jak i jego mieszkańcy dokonali znacznych darowizn na rzecz ukraińskich uchodźców;
O. mając na uwadze, że Tajwan znajduje się w strategicznym położeniu pod względem handlu; mając na uwadze, że Cieśnina Tajwańska jest głównym szlakiem dla statków podróżujących z Chin, Japonii, Korei Południowej i Tajwanu do Europy; mając na uwadze, że UE pozostaje jednym z największych źródeł bezpośrednich inwestycji zagranicznych na Tajwanie; mając na uwadze, że istnieją znaczne możliwości zwiększenia bezpośrednich inwestycji zagranicznych Tajwanu w UE; mając na uwadze, że Tajwan dominuje na rynkach produkcji półprzewodników, ponieważ tamtejsi producenci wytwarzają około 50 % wszystkich półprzewodników na świecie; mając na uwadze, że strategia UE na rzecz Indo-Pacyfiku przemawia za zacieśnieniem współpracy handlowej i inwestycyjnej z Tajwanem oraz opowiada się za stabilizacją napięć na Morzu Południowochińskim i w Cieśninie Tajwańskiej;
P. mając na uwadze, że na szczycie UE-Chiny 1 kwietnia 2022 r. przypomniano o odpowiedzialności Chińskiej Republiki Ludowej, zarówno jako podmiotu globalnego, jak i stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ, za działanie na rzecz pokoju i stabilności w regionie, zwłaszcza w Cieśninie Tajwańskiej;
Q. mając na uwadze, że UE zobowiązała się do wykorzystywania wszystkich dostępnych kanałów do wspierania inicjatyw mających na celu promowanie dialogu, współpracy i budowania zaufania po obu stronach Cieśniny Tajwańskiej; mając na uwadze, że ostatnie wydarzenia zwiększyły pilną potrzebę zaangażowania UE w działania służące zmniejszeniu napięć regionalnych jako czynnika niestabilności;
1. zdecydowanie potępia ćwiczenia wojskowe, które Chińska Republika Ludowa rozpoczęła w Cieśninie Tajwańskiej 2 sierpnia 2022 r. i które osiągnęły bezprecedensowy poziom intensywności, a także wzywa rząd Chińskiej Republiki Ludowej do powstrzymania się od wszelkich środków, które mogłyby zdestabilizować Cieśninę Tajwańską i bezpieczeństwo regionalne;
2. podkreśla, że status quo w Cieśninie Tajwańskiej nie może być jednostronnie zmieniany i nalega na sprzeciwianie się zastosowaniu groźby użycia siły;
3. potwierdza zaangażowanie społeczności międzynarodowej w utrzymanie opartego na zasadach porządku międzynarodowego, pokoju i stabilności w Cieśninie Tajwańskiej i w regionie; ponownie podkreśla zaangażowanie UE w politykę "jednych Chin" stanowiącą polityczną podstawę stosunków UE-Chiny; przypomina, że w strategii UE wobec Chin podkreśla się, że konstruktywne stosunki po obu stronach Cieśniny Tajwańskiej są częścią promowania pokoju i bezpieczeństwa w całym regionie Azji i Pacyfiku oraz że UE wspiera inicjatywy mające na celu dialog i budowanie zaufania; jest przekonany, że prowokacyjne działania Chińskiej Republiki Ludowej przeciwko Tajwanowi i na Morzu Południowochińskim muszą mieć wpływ na relacje między UE a Chinami oraz że należy rozważyć możliwość planowania awaryjnego;
4. zdecydowanie wyraża solidarność z narodem Tajwanu; wyraża uznanie dla rządu tajwańskiego i przywódców politycznych za ich ostrożną i odpowiedzialną reakcję na prowokacje ze strony Chińskiej Republiki Ludowej;
5. podkreśla, że na demokratycznej wyspie Tajwan to naród decyduje o tym, w jaki sposób chce żyć;
6. podkreśla, jak ważne jest przestrzeganie prawa międzynarodowego, w szczególności Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS) i jej postanowień dotyczących zobowiązania do rozstrzygania sporów środkami pokojowymi, oraz zachowanie wolności żeglugi i przelotu;
7. z zadowoleniem przyjmuje wyraźne potępienie przez państwa członkowskie UE oraz partnerów w regionie ćwiczeń wojskowych Chińskiej Republiki Ludowej oraz podkreśla, że nasza jedność ma kluczowe znaczenie dla powstrzymania wszelkiej agresji ze strony Chińskiej Republiki Ludowej oraz utrzymania pokoju i stabilności w Cieśninie Tajwańskiej;
8. jest głęboko zaniepokojony odpaleniem rakiet balistycznych nad Tajwanem, które wylądowały w wyłącznej strefie ekonomicznej Japonii, zagrażając stabilności regionu i bezpieczeństwu narodowemu Japonii; z zadowoleniem przyjmuje oświadczenia rzecznika rządu japońskiego wzywające do prawdziwego dialogu w celu pokojowego rozwiązania kwestii dotyczących Tajwanu; wyraża solidarność z Japonią i pełne poparcie dla tego kraju, i podkreśla w związku z tym potrzebę dalszego wspierania Tajwanu przez demokracje w regionie w obliczu pokazów siły wojskowej przez Chińską Republikę Ludową, ponieważ pokój i stabilność w regionie leżą w interesie wszystkich;
9. wzywa Chińską Republikę Ludową do natychmiastowego zaprzestania wszelkich działań i wtargnięć do tajwańskiej strefy identyfikacyjnej obrony powietrznej oraz do zaprzestania naruszania przestrzeni powietrznej nad zewnętrznymi wyspami Tajwanu, przywrócenia pełnego poszanowania linii środkowej Cieśniny Tajwańskiej oraz zaprzestania wszelkich innych działań wojskowych w szarej strefie, w tym kampanii cybernetycznych i dezinformacyjnych;
10. potępia decyzję Chińskiej Republiki Ludowej o zawieszeniu różnych dialogów politycznych ze Stanami Zjednoczonymi, w tym dotyczących klimatu i kwestii bezpieczeństwa, oraz wzywa przywódców Chińskiej Republiki Ludowej do powrotu do standardów dyplomatycznych w celu uniknięcia ryzyka błędnych osądów i błędów, które mogłyby mieć katastrofalne konsekwencje;
11. zdecydowanie odrzuca przymus gospodarczy stosowany przez Chińską Republikę Ludową wobec Tajwanu i innych demokracji w tamtym regionie, a także wobec państw członkowskich UE, oraz podkreśla, że takie praktyki są nie tylko nielegalne w świetle zasad Światowej Organizacji Handlu, ale również mają druzgocący wpływ na reputację Chińskiej Republiki Ludowej na świecie i doprowadzą do dalszej utraty zaufania do Chińskiej Republiki Ludowej jako partnera;
12. wzywa UE, aby odgrywała znaczniejszą rolę w odniesieniu do sytuacji w Cieśninie Tajwańskiej i w całym regionie Indo-Pacyfiku, zgodnie z własną strategią dotyczącą tego regionu; wzywa do dalszego pogłębiania naszych strategicznych stosunków z partnerami o podobnych poglądach w regionie, w szczególności z Japonią i Australią;
13. wzywa państwa członkowskie UE do zwiększenia obecności gospodarczej i dyplomatycznej w całym regionie Indo-Pacyfiku, w tym na Tajwanie, i przypomina, że strategiczny i gospodarczy środek ciężkości na świecie przenosi się do tego regionu, w związku z czym w interesie UE wyraźnie leży wypracowanie jasnego i wiarygodnego podejścia do regionu Indo-Pacyfiku na szczeblu ogólnounijnym;
14. ponownie wzywa UE do wzmocnienia istniejącego partnerstwa z Tajwanem w celu promowania wspólnych wartości i zasad, w tym poprzez dążenie do zawarcia umowy w sprawie odpornego łańcucha dostaw i dwustronnej umowy inwestycyjnej, co pomogłoby chronić interesy całej UE i jej państw członkowskich;
15. z zadowoleniem przyjmuje niedawno ogłoszone przez Litwę plany otwarcia biura przedstawicielstwa handlowego w Tajpej jesienią 2022 r.; wzywa inne państwa członkowskie, które nie prowadzą jeszcze biura handlowego na Tajwanie, do pójścia za tym przykładem i zacieśnienia stosunków z Tajwanem; wzywa Chińską Republikę Ludową do uchylenia nieuzasadnionych sankcji wobec litewskich urzędników; potępia ograniczenia handlowe nałożone przez Chińską Republikę Ludową;
16. wzywa Komisję do zmiany nazwy Europejskiego Biura Ekonomicznego i Handlowego w Tajpej w celu odzwierciedlenia szerokiego zakresu naszych relacji;
17. podkreśla, że Tajwan ma kluczowe znaczenie dla globalnego łańcucha dostaw w kluczowych sektorach zaawansowanych technologii, zwłaszcza półprzewodników, oraz wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do opracowania strategii odporności i do sprawnego rozpoczęcia prac nad umową z Tajwanem w sprawie odpornego łańcucha dostaw w celu wyeliminowania poszczególnych słabych punktów w sposób przynoszący korzyści obu stronom, i której celem będzie ochrona bezpieczeństwa Tajwanu poprzez wzmocnienie jego "krzemowej tarczy";
18. zachęca do intensywniejszej wymiany handlowej, naukowej, kulturalnej i interakcji politycznej między UE a Tajwanem, w tym na możliwie najwyższych szczeblach, aby w pełni odzwierciedlić dynamiczną, wielopłaszczyznową i ścisłą współpracę między UE a Tajwanem jako partnerami o podobnych poglądach;
19. wzywa ESDZ i Komisję do rozważenia projektów z zakresu łączności z wyspiarskimi państwami Pacyfiku i wspólnych inwestycji w partnerstwa między unijną Global Gateway a nową polityką południową Tajwanu w celu wspierania stosunków handlowych i politycznych, a także stabilności w regionie Indo-Pacyfiku;
20. ponawia wcześniejszy apel do Komisji o niezwłoczne rozpoczęcie oceny skutków dwustronnej umowy inwestycyjnej i konsultacji publicznych w jej sprawie, a także o określenie jej zakresu z władzami tajwańskimi w ramach przygotowań do negocjacji mających pogłębić dwustronne powiązania gospodarcze;
21. zaleca dalsze pogłębianie współpracy między UE a Tajwanem w celu zacieśnienia współpracy strukturalnej w zakresie zwalczania dezinformacji i obcej ingerencji; zaleca oddelegowanie urzędnika łącznikowego w Europejskim Biurze Ekonomicznym i Handlowym do koordynowania wspólnych wysiłków na rzecz zwalczania dezinformacji i ingerencji;
22. uznaje, że gesty wsparcia, takie jak wizyty parlamentarne, są cenne, i sądzi, że mogą one mieć efekt odstraszający, jeżeli będą powiązane z konkretną współpracą w innych dziedzinach; podkreśla zamiar wysyłania w przyszłości oficjalnych delegacji parlamentarnych na Tajwan; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że podczas niedawnej wizyty wiceprzewodniczącej N. Beer na Tajwanie przedstawiciele zgromadzenia ustawodawczego Tajwanu (Yuan) zostali oficjalnie zaproszeni do złożenia wizyty w Parlamencie Europejskim; zamierza kontynuować takie działania jak organizacja tygodnia parlamentarnego UE-Tajwan;
23. wyraża uznanie dla solidarności Tajwanu z Ukrainą w obliczu brutalnej i nieuzasadnionej agresji Rosji;
24. przypomina o tym, jak ważne jest wzmocnienie dialogu między UE a Tajwanem poprzez zacieśnienie stosunków z podmiotami lokalnymi, w tym ze społeczeństwem obywatelskim, oraz zwiększenie wymiany z tajwańskimi organizacjami medialnymi, a także podkreśla, że owa wzmocniona wymiana pomoże poprawić profil i widoczność UE na Tajwanie oraz przyczyni się do wspólnych wysiłków na rzecz przeciwdziałania zagrożeniu dezinformacją, z którą coraz częściej borykają się obie strony;
25. zdecydowanie opowiada się za konstruktywnym uczestnictwem Tajwanu w roli obserwatora w posiedzeniach, mechanizmach i działaniach organów międzynarodowych, w tym Światowej Organizacji Zdrowia, Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej (Interpol) i Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu;
26. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i zgromadzeniom ustawodawczym Tajwanu, Chińskiej Republiki Ludowej, Stanów Zjednoczonych, Japonii, Korei Południowej, Australii, Indii, Filipin, Rosji i Ukrainy oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
