Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 1 w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.JEDNOLITY DOKUMENT
"ALHO DA GRACIOSA"
Nr UE: PGI-PT-02605 - 11 maja 2020
ChNP () ChOG (X)
1. Nazwa lub nazwy [ChNP lub ChOG]
"Alho da Graciosa"
2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie
Portugalia
3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego
3.1. Typ produktu
Klasa 1.6. Owoce, warzywa i zboża, świeże lub przetworzone
3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1
"Alho da Graciosa" - czosnek z gatunku Allium sativum L. - występuje w postaci suszonych główek, pojedynczych lub w warkoczach, o średnicy co najmniej 3 cm mierzonej w poprzek obranej główki.
Główki, o owalnym kształcie, pokryte różnymi warstwami białej, łatwej do usunięcia zewnętrznej skórki, składają się z ząbków o twardej i gładkiej strukturze, otoczonych czerwonaworóżową skórką.
Pod względem zapachu ząbki "Alho da Graciosa" odznaczają się średnio-niską intensywnością aromatu, nawet w postaci nierozgniecionej.
Pod względem smaku "Alho da Graciosa" ma intensywny, bardzo przyjemny smak z niewielkim posmakiem.
Ważnym aspektem składu chemicznego jest wysoka zawartość cynku (ponad 7 mg/kg), żelaza (ponad 8 mg/kg), magnezu (ponad 170 mg/kg) i allicyny (ponad 3 500 mg/kg), która nadaje "Alho da Graciosa" właściwości konserwujące żywność.
3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)
-
3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym
Wszystkie etapy produkcji (wybór najlepszych ząbków czosnku do sadzenia, uprawa i zbiór).
3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
-
3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
-
4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego
Wyspa Graciosa w archipelagu Azorów.
5. Związek z obszarem geograficznym
Związek ten opiera się na charakterystycznych cechach i właściwościach "Alho da Graciosa".
Jeśli chodzi o renomę, należy zauważyć, że "Alho da Graciosa" jest uprawiany z powodzeniem na wyspie Graciosa od czasu przybycia pierwszych osadników na początku XV wieku, dzięki korzystnym warunkom glebowym i klimatycznym.
Z biegiem pokoleń czosnek Graciosa był udoskonalany, ponieważ producenci wybierają do rozmnażania najlepsze egzemplarze, czyli takie, które zachowują jego główne cechy, jak barwa i rozmiar.
Kiedy wyspa została zasiedlona po raz pierwszy, stwierdzono, że układ opadów i żyzna gleba sprzyjają uprawie owoców i warzyw. Czosnek uprawiany przez mieszkańców wyspy, którzy w większości byli rolnikami produkującymi na własne potrzeby, wyróżniał się spośród innych upraw.
Graciosa od zawsze znana była jako Terra do Alho (kraj czosnku), a czosnek widnieje na herbie jednej z najbardziej charakterystycznych parafii na wyspie, parafii Säo Mateus.
To właśnie powyższym okolicznościom "Alho da Graciosa" zawdzięcza swoje szczególne właściwości, takie jak zapach o średnio-niskiej intensywności, nawet bez rozdrabniania, oraz intensywny, bardzo przyjemny smak z niewielkim posmakiem, które wynikają nie tylko z warunków glebowo-klimatycznych wyspy, ale również z wieloletniej dbałości producentów, którzy nie sprowadzali odmian z innych regionów.
Chociaż klimat wyspy Graciosa, podobnie jak innych wysp archipelagu, ma cechy umiarkowanego klimatu oceanicznego, Graciosa charakteryzuje się najniższymi opadami na Azorach, a najbardziej suchymi miesiącami są maj i sierpień. Wynika to z jej topografii, którą cechują nisko położone równiny, osłonięte od silnych wiatrów i nasłonecznione.
Gleby Graciosy to cienkie, standardowe brunatne gleby o właściwościach andic i gleby regolitowe pochodzące ze skał bazaltowych lub z materiału piroklastycznego leżącego na płytkich skałach bazaltowych.
Te gleby wulkaniczne, o lekko kwaśnym lub obojętnym pH, są bogate w pierwiastki śladowe, takie jak cynk i żelazo, które są niezbędne dla rozwoju młodych roślin, tworzenia chlorofilu i fotosyntezy. Takie gleby są dobre do uprawy czosnku i sprzyjają tworzeniu się allicyny, co sprzyja rozwojowi czosnku i nadaje mu cechy wymienione w pkt 3.2.
Zawartość allicyny zmienia się znacznie w zależności od niektórych czynników środowiskowych, a wysokie pH gleby, duże nasłonecznienie i niewielkie opady zwiększają jej stężenie w czosnku (Eagling i Sterling, 2000).
Średnia zawartość allicyny w czosnku waha się między 1 800 mg/kg a 3 600 mg/kg, natomiast analiza "Alho da Gra- ciosa" przeprowadzona przy użyciu wysokosprawnej chromatografii cieczowej wykazała średnią zawartość allicyny powyżej 3 500 mg/kg.
Jeżeli chodzi o warunki uprawy, średnie pH gleby na wyspie Graciosa wynosi 6,2, co w połączeniu z niewielką ilością opadów i nasłonecznieniem terenu sprzyja tworzeniu się allicyny, która jest głównym składnikiem przeciwbakteryj- nym "Alho da Graciosa".
Ze względu na jej właściwości odwiedzający wyspę często poszukują specjalności kulinarnych przyprawianych lub przygotowywanych z użyciem "Alho da Graciosa", takich jak słynny sos "molhanga" podawany do świeżych ryb, danie rybne "molho à pescador", typowa kiełbasa z Graciosa (linguięa da Graciosa) lub grillowane limety (lapas grelha- das), co sprawia, że "Alho da Graciosa" jest bardzo cenionym produktem, stosowanym przez znanych szefów kuchni nie tylko ze względu na swój charakterystyczny smak i aromat, ale również ze względu na uznawane właściwości konserwujące żywność, wynikające z wysokiej zawartości allicyny.
"Alho da Graciosa" przebadano jako inhibitor bakterii Listeria monocytogenes - patogenu zdolnego do przetrwania i rozwoju na żywności w niskich temperaturach, co utrudnia jego zwalczanie - i stwierdzono, że posiada on większą zdolność hamowania wzrostu niż inne różowe czosnki dostępne na rynku (Voz do Campo, nr 224, i Pimentel, Paulo (2008) Uniwersytet Azorów).
Badania przeprowadzone na mięsie mielonym również wykazały, że "Alho da Graciosa" wyraźnie spowalnia wzrost L. monocytogenes do trzeciego dnia przechowywania w lodówce (Voz do Campo, nr 224, i Pimentel, Paulo (2008) Uniwersytet Azorów).
Jeżeli chodzi o reputację i renomę "Alho da Graciosa", warto wspomnieć o inicjatywie podjętej przez Izbę Handlową Angra do Heroísmo i Centrum Biznesu Graciosa w 2019 r., polegającej na zorganizowaniu pierwszego święta "Alho da Graciosa", w ramach którego zorganizowano prelekcje, pokazy gotowania, warsztaty, zajęcia szkolne, specjalne menu w restauracjach zawierające potrawy (od przystawek po desery) przyrządzane z czosnku, wycieczki z przewodnikiem i sprzedaż produktów regionalnych, mające na celu nagłośnienie, marketing i promocję "Alho da Graciosa".
Z tej okazji liczne artykuły opublikowane w najważniejszych gazetach regionalnych i krajowych, a mianowicie w "Público" i "Aęoriano Oriental", oraz w czasopismach specjalistycznych, takich jak "Vida Rural", "Voz do Campo", "Agrotec" i "Agronegócios", wśród innych mediów, nie tylko nadały duże znaczenie samemu świętu, ale przede wszystkim skupiły uwagę na walorach "Alho da Graciosa", które zaprezentowano podczas wydarzenia.
Artykuł y te obejmowały "E viva o alho! o da Graciosa que é diferente e único" [Niech żyje czosnek! Charakterystyczny i wyjątkowy czosnek wyspy Graciosa], opublikowany w gazecie Público, "O Alho da Graciosa ainda vai dar que falar" ["Alho da Graciosa" jako niekończący się temat do rozmów], opublikowany w czasopiśmie Vida Rural, oraz "O Alho da Graciosa, um composto natural com propriedades conservantes" ["Alho da Graciosa", naturalny związek o właściwościach konserwujących], opublikowany w czasopiśmie Negócios do Campo.
Wspomniany artykuł o tytule "E viva o alho! o da Graciosa que é diferente e único", opublikowany w gazecie Público, zawierał następujący akapit: "Od niepamiętnych czasów Graciosa znana jest jako wyspa czosnku, a od lat 50. XX w. uprawa czosnku zyskała duże znaczenie w lokalnej gospodarce rodzinnej (obok łubinu, fasoli i zbóż). Fermo Magal- häes, statek, który w tamtych czasach zapewniał połączenie między wyspami, rozwoził czosnek na pozostałe wyspy grupy centralnej, znane jako »ilhas de baixo«. Wszystko zmieniło się jednak po trzęsieniu ziemi w dniu 1 stycznia 1980 r., które spowodowało zniszczenia i doprowadziło do opuszczenia wyspy przez dużą część ludności. Pola i produkcja zostały porzucone, a uprawa czosnku prawie ustała".
"Alho da Graciosa" został ostatnio wybrany do reprezentowania produktów azorskich na okolicznościowym znaczku wydanym przez portugalską pocztę CTT - Correios de Portugal S.A. z okazji czwartej edycji Narodowego Dnia Gastronomii. Znaczek wprowadzono do obiegu podczas obchodów Narodowego Dnia Gastronomii zorganizowanych przez Confraria Gastrónomos dos Aęores [Azorskie Towarzystwo Gastronomiczne], członka Icdcratäo Portuguesa das Confrarias Gastronómicas [Portugalskiej Federacji Towarzystw Gastronomicznych].
Ze względu na cechy "Alho da Graciosa", które wyróżniają go jako produkt uznany i wysoko ceniony, popyt na niego nie ogranicza się do rynku regionalnego. Wręcz przeciwnie, można go znaleźć również w innych częściach Portugalii, gdzie jest stosowany przez najlepszych szefów kuchni, którzy w ten sposób w pełni wykorzystują jego walory kulinarne bez ryzyka nadmiernego zapachu lub aromatu.
Odesłanie do publikacji specyfikacji produktu
(art. 6 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia)
https://tradicional.dgadr.gov.pt/images/prod_imagens/horticolas/docs/CE_Alho_Graciosa_IGP.pdf
