Konkluzje Rady z dnia 10 maja 2010 r. w sprawie udziału kultury w rozwoju lokalnym i regionalnym(2010/C 135/05)
(Dz.U.UE C z dnia 26 maja 2010 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ, PRZYPOMINAJĄC:
– o stosownym tle politycznym przedstawionym w załączniku do niniejszych konkluzji,
– o wyzwaniach - tak gospodarczych, jak i społecznych - stojących przed Unią Europejską i o konieczności stworzenia europejskiej strategii służącej sprostaniu tym wyzwaniom,
– o niezaprzeczalnej wartości kultury oraz o jej znaczeniu jako kluczowego czynnika napędzającego konkurencyjną, innowacyjną i sprzyjającą włączeniu społecznemu gospodarkę rynkową oraz jako katalizatora spójności społecznej,
– o szczególnym bogactwie kulturowym i różnorodności regionów i miast Europy, o ich bliskości w stosunku do obywateli i podmiotów lokalnych oraz o ich roli w kształtowaniu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej,
– o udziale kultury oraz sektora kulturalnego i kreatywnego w rozwoju lokalnym i regionalnym poprzez uatrakcyjnianie europejskich regionów i rozwój zrównoważonej turystyki, tworzenie nowych możliwości zatrudnienia oraz innowacyjnych produktów i usług, a także pomoc w rozwijaniu nowych umiejętności i kompetencji,
ZGADZA SIĘ, ŻE:
– pomiędzy kulturą, kreatywnością i innowacyjnością występuje wyraźny związek przyczyniający się do postępu społecznego i gospodarczego. Należy zatem skonsolidować udział kultury, w szczególności sektora kulturalnego i kreatywnego, w strategii Europa 2020 na rzecz inteligentnego i zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu,
UWAŻA, ŻE W CELU ZWIĘKSZENIA UDZIAŁU KULTURY W ROZWOJU LOKALNYM I REGIONALNYM NALEŻY:
– uwzględnić kulturę, jako element o znaczeniu strategicznym i międzysektorowym, w europejskich i krajowych strategiach politycznych na rzecz społecznego i gospodarczego rozwoju regionów i miast europejskich,
– zachęcać na szczeblu lokalnym i regionalnym do strategicznych inwestycji w kulturę oraz w sektor kulturalny i kreatywny, a zwłaszcza w małe i średnie przedsiębiorstwa, w celu tworzenia kreatywnych i dynamicznych społeczeństw,
– rozwijać udział kultury w zrównoważonej turystyce, która jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o atrakcyjności lokalnej i regionalnej oraz o rozwoju gospodarczym, a także bodźcem do lepszego eksponowania dziedzictwa kulturowego w Europie,
– zwiększać wśród decydentów świadomość lokalnych i regionalnych strategii politycznych, które służą wypracowaniu - poprzez kulturę i kreatywność - nowych kompetencji dostosowanych do obecnego szybko zmieniającego się otoczenia, a tym samym służą rozwijaniu nowych umiejętności, ulepszaniu kapitału ludzkiego i zwiększaniu spójności społecznej,
– wzmacniać transgraniczne, międzypaństwowe i międzyregionalne inicjatywy kulturalne będące sposobem na tworzenie związków między różnymi narodami i regionami Europy oraz na zwiększanie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej,
WSKAZUJE - Z NALEŻYTYM UWZGLĘDNIENIEM ZASADY POMOCNICZOŚCI - NASTĘPUJĄCE OBSZARY PRIORYTETOWE:
1. Uwzględnianie kultury w polityce rozwoju lokalnego i regionalnego
Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:
a) zwiększanie roli kultury w zintegrowanych politykach rozwoju lokalnego i regionalnego - w tym w politykach dotyczących infrastruktury, odnowy miast, różnicowania obszarów wiejskich, usług, przedsiębiorczości, turystyki, badań i innowacji, ulepszania kapitału ludzkiego, włączenia społecznego - oraz we współpracy międzyregionalnej;
b) zwiększanie wertykalnych i horyzontalnych synergii pomiędzy sektorem kulturalnym a innymi sektorami oraz wzmacnianie partnerstw między podmiotami publicznymi i prywatnymi;
c) wspieranie opartego na dowodach podejścia do inwestycji kulturalnych na szczeblu lokalnym i regionalnym, z wykorzystaniem instrumentów ewaluacji, w tym oceny skutków;
d) propagowanie szerszej współpracy i wymiany sprawdzonych rozwiązań między państwami członkowskimi, europejskimi regionami, miastami i podmiotami;
e) propagowanie informacji o udziale kultury w rozwoju lokalnym i regionalnym oraz zwiększanie świadomości odnośnie do tego zjawiska;
f) sprzyjanie lepszemu rozumieniu ram prawnych i procedur wdrażania odnoszących się do instrumentów polityki spójności, które dotyczą w szczególności podmiotów kulturalnych działających w sektorze publicznym i prywatnym, w tym społeczeństwa obywatelskiego, oraz które pomagają pogłębiać wśród osób odpowiedzialnych za politykę rozwoju lokalnego i regionalnego świadomość istnienia wymiaru kulturalnego.
Państwa członkowskie są proszone o:
a) uwzględnianie podmiotów kulturalnych w zintegrowanym podejściu oddolnym do programów rozwoju lokalnego i regionalnego, w tym - w stosownych przypadkach - w kontekście europejskiej polityki spójności;
b) angażowanie władz lokalnych i regionalnych we wprowadzanie w życie europejskiej agendy kultury, tak aby polityka kulturalna odpowiadała oczekiwaniom i potrzebom europejskich regionów i miast;
c) zachęcanie do tworzenia zintegrowanych lokalnych strategii rozwoju służących wyrównywaniu różnic geograficznych w dostępie obywateli do kultury.
Komisja jest proszona o:
a) zbieranie i upowszechnianie sprawdzonych rozwiązań na szczeblu europejskim i opracowanie instrumentów wymiany informacji na szczeblu europejskim.
2. Tworzenie na szczeblu lokalnym i regionalnym środowiska sprzyjającego lepszemu rozwojowi sektora kulturalnego i kreatywnego, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw
Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:
a) lepsze wykorzystywanie instrumentów polityki spójności i innych stosownych programów finansowania z myślą o optymalizacji wsparcia dla sektora kulturalnego i kreatywnego, m.in. poprzez uproszczenie dostępu do informacji o możliwościach uzyskania środków finansowych i poprzez zapewnianie usług doradczych;
b) sprzyjanie tworzeniu inkubatorów sektora kulturalnego i kreatywnego na szczeblu lokalnym i regionalnym i wzmacnianie w ten sposób przedsiębiorczości;
c) poszukiwanie sposobów promowania nowych modeli biznesowych oraz konsolidowania klastrów kreatywności i ośrodków badań biznesowych dzięki szansom, jakie daje stosowanie i wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych;
d) wspieranie i zwiększanie dostępu małych i średnich przedsiębiorstw z sektora kulturalnego i kreatywnego do cyfrowych i tradycyjnych kanałów dystrybucji poprzez politykę promującą jak najszerszą dystrybucję i upowszechnianie dzieł, i o zagwarantowanie przy tym sprawiedliwego wynagrodzenia podmiotom zaangażowanym w cykl twórczy.
Państwa członkowskie są proszone o:
a) działanie na rzecz uregulowań prawnych sprzyjających małym i średnim przedsiębiorstwom z sektora kulturalnego i kreatywnego i szukanie nowych sposobów na zapewnienie dostępu do finansowania, tak publicznego, jak i prywatnego;
b) sprzyjanie lepszej komunikacji między sektorem kulturalnym i kreatywnym a sektorem usług finansowych poprzez zachęcanie do organizowania dla przedsiębiorstw, pracodawców i pracowników sektora kulturalnego szkoleń z dziedziny zarządzania przedsiębiorstwem, badań i innowacji, finansów i informacji.
Komisja jest proszona o:
a) przywiązywanie większej wagi do sektora kulturalnego i kreatywnego w kluczowych inicjatywach politycznych, stosownych strategiach i programach Unii Europejskiej.
3. Poszerzanie udziału kultury w zrównoważonej turystyce
Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:
a) stymulowanie rozwoju turystyki kulturalnej, będącej podstawowym elementem turystyki zrównoważonej, i przywiązywanie należytej wagi do ochrony środowiska, dziedzictwa kulturowego, krajobrazu i jakości życia.
Państwa członkowskie są proszone o:
a) wspieranie rewitalizacji zasobów charakterystycznych dla danego regionu, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa kulturowego (materialnego i niematerialnego), form wyrazu kulturowego i powiązanych działań;
b) promowanie działań kulturalnych, które uwzględniają i szanują specyficzne cechy regionu oraz dbają o jego wizerunek, a jednocześnie umożliwiają zaangażowanie i uczestnictwo lokalnej ludności;
c) dalsze zwiększanie - w kontekście edukacji ekologicznej - świadomości, że należy chronić dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze, z myślą o promowaniu odpowiedzialnych postaw wśród turystów i wykonawców usług turystycznych.
4. Promowanie kreatywności podczas kształcenia i szkolenia w celu rozwijania nowych umiejętności ulepszających kapitał ludzki i sprzyjających spójności społecznej
Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:
a) propagowanie kreatywności i innowacyjności w sektorze edukacji i biznesu poprzez tworzenie sieci pomiędzy placówkami edukacyjnymi, ośrodkami badawczymi, podmiotami kulturalnymi i przedsiębiorstwami;
b) pogłębianie związków między sektorem kultury, edukacji i biznesu na szczeblu lokalnym i regionalnym w celu ułatwiania ludziom młodym i ludziom o mniejszych szansach wchodzenia na rynek pracy i w celu wyposażania ich w umiejętności z dziedziny komunikacji i przedsiębiorczości wymagane w ewoluującym środowisku społeczno-gospodarczym.
Państwa członkowskie są proszone o:
a) dokonanie oceny - wraz z właściwymi władzami lokalnymi i regionalnymi - jakie umiejętności będą potencjalnie najbardziej przydatne w danym regionie, i określenie, w jaki sposób kultura może przyczynić się do strategii politycznych mających na celu polepszenie lokalnego kapitału ludzkiego;
b) promowanie edukacji w dziedzinie kultury i sztuki jako istotnego elementu uczenia się przez całe życie.
Komisja jest proszona o:
a) sporządzenie wykazów umiejętności i potrzeb niezbędnych w sektorze kulturalnym i kreatywnym w kontekście nowych wyzwań będących skutkiem postępującej cyfryzacji, zmian demograficznych i zmieniających się okoliczności gospodarczych;
b) przygotowanie istniejących instrumentów do wspierania mobilności edukacyjnej profesjonalistów z sektora kulturalnego i kreatywnego, w tym mobilności młodych przedsiębiorców, i propagowanie nowych form uczenia się (np. transgranicznych inicjatyw w zakresie partnerskiego uczenia się).
5. Zacieśnianie transgranicznej, międzypaństwowej i międzyregionalnej współpracy kulturalnej
Państwa członkowskie i Komisja są proszone o:
a) ułatwianie współpracy kulturalnej i mobilności podmiotów kulturalnych między różnymi regionami Europy;
b) wspieranie opracowywania transgranicznych i międzyregionalnych projektów i działań kulturalnych, które podkreślałyby lokalne cechy danego terytorium i przewidywały udział obywateli.
Państwa członkowskie są proszone o:
a) propagowanie korzystania z instrumentów polityki spójności w celu zacieśniania współpracy transgranicznej, międzypaństwowej i międzyregionalnej.
Komisja jest proszona o:
a) dalsze wspieranie inicjatyw kulturalnych w ramach instrumentów polityki spójności, które pełnią rolę katalizatora sprawdzonych rozwiązań, wymian i laboratoriów innowacji;
b) upowszechnianie na dużą skalę wśród zainteresowanych podmiotów odpowiednich opracowań i przykładów sprawdzonych rozwiązań,
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI, BY:
zgodnie z zakresem swojej odpowiedzialności wzięły wymienione priorytety pod uwagę przy sporządzaniu i wprowadzaniu w życie aktualnych i przyszłych polityk rozwoju lokalnego i regionalnego oraz przy realizacji europejskiej polityki spójności.
