Niektóre aspekty ubezpieczeń komunikacyjnychP6_TA(2008)0386
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 2 września 2008 r. w sprawie niektórych aspektów ubezpieczeń komunikacyjnych (2007/2258(INI))
(2009/C 295 E/03)
(Dz.U.UE C z dnia 4 grudnia 2009 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji zatytułowane "Niektóre aspekty ubezpieczeń komunikacyjnych" (COM(2007)0207) (zwane dalej "sprawozdaniem Komisji"),
– uwzględniając dyrektywę 2000/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 maja 2000 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych (czwarta dyrektywa w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych)(1),
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz opinię Komisji Prawnej (A6-0249/2008),
A. mając na uwadze, że swobodny przepływ osób w UE, szczególnie w kontekście ostatnich dwóch rund rozszerzenia oraz związanego z nim rozszerzenia grupy Schengen, spowodował szybki wzrost liczby osób i pojazdów przemieszczających się przez granice państwowe, zarówno w celach zawodowych, jak i osobistych,
B. mając na uwadze, że pierwszeństwo ochrony poszkodowanych w wypadkach wymaga jasno określonych, szczegółowych i skutecznych przepisów w zakresie ubezpieczeń komunikacyjnych na szczeblu UE,
C. mając na uwadze, że w czwartej dyrektywie w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych wezwano Komisję do przedłożenia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania w sprawie stosowania i skuteczności krajowych kar wprowadzonych w ramach procedury uzasadnionej oferty/odpowiedzi oraz w sprawie ich równoważności, a w razie potrzeby do przedstawienia swoich propozycji,
D. mając na uwadze przedstawione w sprawozdaniu Komisji wyniki przeglądu krajowych przepisów w zakresie kar, skuteczność mechanizmu przedstawiciela ds. roszczeń i obecną dostępność dobrowolnego ubezpieczenia ochrony prawnej, które może wykupić każdy, kto może ewentualnie zostać poszkodowany w wypadku drogowym,
E. mając na uwadze, że czwarta dyrektywa w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych określa zasady stosowania procedury uzasadnionej oferty, zgodnie z którymi poszkodowany w wypadku samochodowym zagranicą mają prawo zwrócenia się o odszkodowanie do przedstawiciela ds. roszczeń wyznaczonego przez zakład ubezpieczeń w kraju stałego miejsca zamieszkania tego poszkodowanego,
F. mając na uwadze, że poszkodowany musi otrzymać uzasadnioną odpowiedź zakładu ubezpieczeń w terminie trzech miesięcy, w przeciwnym wypadku przewidziane są sankcje,
G. mając na uwadze, że nadal niezbędne jest wyjaśnienie zasad stosowania tego przepisu,
H. mając na uwadze, że wdrażając politykę UE w poszczególnych obszarach, Komisja musi w pełni brać pod uwagę fakt rozszerzenia, a w szczególności stosunkowo wysokie koszty ubezpieczenia komunikacyjnego w nowych państwach członkowskich,
I. mając na uwadze, że w poszczególnych państwach członkowskich wdrożone zostały różne przepisy w zakresie kar w odniesieniu do procedury uzasadnionej oferty/odpowiedzi,
J. mając na uwadze, że konsultacje z władzami krajowymi, w tym w nowych państwach członkowskich, potwierdziły, że obowiązujące obecnie przepisy w zakresie kar, tam gdzie istnieją, są odpowiednie, a także, że ich stosowanie jest skuteczne we wszystkich państwach członkowskich,
K. mając jednak na uwadze, że niektóre państwa członkowskie nie przewidują specjalnych kar i opierają się wyłącznie na spoczywającym na ubezpieczycielu obowiązku wypłaty ustawowych odsetek od wysokości odszkodowania w przypadku nieprzedstawienia w terminie trzech miesięcy uzasadnionej propozycji/ odpowiedzi,
L. mając na uwadze, że system przedstawicieli ds. roszczeń jest stosunkowo dobrze znany w większości państw członkowskich,
M. mając na uwadze, że dla dokonania oceny znajomości przez obywateli systemu przedstawicieli ds. roszczeń konsultacje przeprowadzone przez Komisję objęły wyłącznie państwa członkowskie i towarzystwa ubezpieczeniowe, nie angażując w odpowiedni sposób obywateli i stowarzyszeń konsumentów, będących podmiotami najbardziej zainteresowanymi zapewnieniem właściwego działania systemu,
N. mając na uwadze, że w większości państw członkowskich dostępne jest ubezpieczenie ochrony prawnej pokrywające koszty ochrony prawnej ponoszone przez poszkodowanych w wypadkach z udziałem pojazdów silnikowych; mając na uwadze, że ponad 90 % wszystkich spraw kończy się ugodą pozasądową, a w wielu państwach członkowskich koszty ochrony prawnej podlegają zwrotowi; a także mając na uwadze, że zakłady ubezpieczeń oferujące ubezpieczenie ochrony prawnej już od kilku lat zapewniają ochronę ubezpieczeniową w przypadku każdego rodzaju spraw transgranicznych, a skutkiem tego utworzyły własne wydziały odpowiedzialne za rozpatrywanie i ułatwianie szybkiego zaspokajania roszczeń,
O. mając na uwadze, że kwestia, czy takie uzasadnione koszty ochrony prawnej powinny zostać objęte ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów silnikowych (ubezpieczeniem komunikacyjnym OC) we wszystkich państwach członkowskich, pozostaje nadal otwarta,
P. mając na uwadze, że pokrycie uzasadnionych kosztów ochrony prawnej we wszystkich państwach członkowskich z ubezpieczenia komunikacyjnego OC z pewnością przyczynia się do skuteczniejszej ochrony europejskich konsumentów i zwiększa ich zaufanie,
Q. mając na uwadze, że rynki ubezpieczeniowe w nowych państwach członkowskich rozwijają się systematycznie; mając na uwadze, że w kilku nowych państwach członkowskich ubezpieczenie ochrony prawnej stanowi jednak stosunkowo nowy produkt wymagający promocji, ponieważ społeczna świadomość dostępności ubezpieczenia ochrony prawnej jest stosunkowo niska,
R. mając na uwadze, że wprowadzenie obowiązkowego ubezpieczenia ochrony prawnej powinno spowodować wzrost zaufania konsumentów do ubezpieczenia komunikacyjnego OC, szczególnie w przypadkach, w których poszkodowany dochodzi zadośćuczynienia na drodze prawnej, ponieważ konsumenci w wielu nowych państwach członkowskich obawiają się wysokich kosztów ochrony prawnej, które byłyby wtedy objęte obowiązkowym ubezpieczeniem,
S. mając na uwadze, że wprowadzenie obowiązkowego ubezpieczenia ochrony prawnej nałożyłoby dodatkowe i bardziej złożone obciążenia na organy sądownicze, a także prawdopodobnie spowodowałoby odzwierciedlające te obciążenia opóźnienia w rozstrzyganiu sporów oraz wzrost procentowego udziału nieuzasadnionych roszczeń,
T. mając na uwadze, że ubezpieczenie komunikacyjne OC i ubezpieczenie ochrony prawnej mają różne cele i różne zastosowania, a mianowicie ubezpieczenie komunikacyjne OC gwarantuje, że konsument będzie w stanie zaspokoić każde roszczenie wysunięte wobec niego w następstwie wypadku w ruchu drogowym, a ubezpieczenie ochrony prawnej pokrywa koszty ochrony prawnej poniesione w związku z dochodzeniem roszczenia wobec strony trzeciej w następstwie wypadku w ruchu drogowym,
U. mając na uwadze, że kampanie publiczne prowadzone przez władze krajowe, branżę ubezpieczeniową i organizacje konsumenckie mają istotne znaczenie dla rozwoju rynków krajowych,
1. przyjmuje z zadowoleniem sprawozdanie Komisji i podkreśla znaczenie zapewnienia pełnego i rzeczywistego udziału wszystkich zainteresowanych stron, a w szczególności konsumentów, w procesie konsultacji w sprawie opracowania polityki UE w tej dziedzinie;
2. wzywa zatem do systematycznego udziału organizacji konsumenckich reprezentujących w szczególności poszkodowanych w procesie oceny skuteczności systemów stosowanych w poszczególnych państwach członkowskich;
3. przyjmuje z zadowoleniem tę ocenę ex post zastosowanych rozwiązań prawnych, przeprowadzoną w celu zapewnienia, że obowiązujące obecnie przepisy przynoszą zamierzone skutki, a także w celu zwrócenia uwagi na wszelkie nieprzewidziane przypadki niewłaściwego stosowania tych przepisów;
4. podkreśla znaczenie zwiększenia zaufania konsumentów do polis ubezpieczenia komunikacyjnego transgranicznej podróży samochodem w UE, szczególnie dla kierowców ze starych państw członkowskich podróżujących do nowych państw członkowskich i vice versa;
5. uważa, że promocja stosowanych obecnie prawnych i rynkowych rozwiązań chroniących konsumenta zwiększa zaufanie konsumentów do ubezpieczeń komunikacyjnych;
6. uważa, że państwa członkowskie są również odpowiedzialne za właściwe funkcjonowanie krajowych systemów ubezpieczeń w świetle przepisów prawa UE dotyczących procedury uzasadnionej oferty/odpowiedzi i kosztów ochrony prawnej ponoszonych przez poszkodowanych;
7. wzywa Komisję do kontynuowania szczegółowego monitorowania rzeczywistego funkcjonowania mechanizmów rynkowych, a także do przedkładania Parlamentowi okresowych sprawozdań w tej sprawie;
8. uważa, że jedyny wymóg, aby ubezpieczyciel wypłacał ustawowe odsetki w przypadku opóźnienia nie jest instrumentem karnym oraz że Komisja musi zatem sprawować większą kontrolę i podejmować odpowiednie kroki w tym zakresie, tak aby we wszystkich państwach członkowskich rynki działały sprawnie, a konsumenci byli chronieni skutecznie;
9. podkreśla, że współpraca pomiędzy Komisją, władzami krajowymi, branżą ubezpieczeniową i konsumentami powinna zostać wzmocniona w celu zapewnienia stałego napływu dokładnych danych dotyczących istniejących obecnie systemów egzekwowania;
10. uważa, zgodnie z ogólnie przyjętym podejściem UE do sankcji, że zasada pomocniczości powinna być przestrzegana, a także że harmonizacja krajowych przepisów w zakresie kar nie jest konieczna;
11. uważa, że krajowe organy regulacyjne mają lepszą sposobność gwarantowania możliwie najwyższego poziomu ochrony konsumentów na rynkach krajowych;
12. zaleca zatem w odniesieniu do procedury uzasadnionej oferty/odpowiedzi pozostawienie poszczególnym państwom członkowskim decyzji w sprawie nałożenia i wyboru odpowiednich rodzajów i poziomów kar;
13. występuje do państw członkowskich o zagwarantowanie skuteczności kar przewidzianych w przypadku niedotrzymania trzymiesięcznego terminu przedstawienia uzasadnionej odpowiedzi na roszczenie o odszkodowanie lub uzasadnionej propozycji odszkodowania;
14. uważa, że przed przystąpieniem do nakładania kar należy starannie rozpatrzyć przyczyny niedotrzymywania terminów przez towarzystwa ubezpieczeniowe, zwracając szczególną uwagę na czynniki od nich niezależne; pragnie, aby Komisja nadal monitorowała rynki krajowe, oferując swoje wsparcie władzom krajowym, które potrzebują jej pomocy; wyraża nadzieję, że Komisja będzie nadal monitorowała rynki krajowe, oferując swoje wsparcie władzom krajowym, które potrzebują jej pomocy;
15. podkreśla ponownie znaczenie zwiększenia zaufania obywateli do systemu przedstawicieli ds. roszczeń poprzez promowanie tego systemu w ramach kampanii publicznych oraz przy użyciu innych odpowiednich środków;
16. wzywa państwa członkowskie i Komisję do zwiększenia zaufania konsumentów poprzez wspieranie odpowiednich działań zwiększających świadomość i wykorzystanie krajowych ośrodków informacji ubezpieczeniowych, takich jak wymaganie od ubezpieczycieli zawarcia w pakiecie informacji o umowie ubezpieczeniowej szczegółowych informacji niezbędnych do skontaktowania się z centrum informacyjnym w danym państwie członkowskim;
17. wzywa państwa członkowskie do wymagania od zakładów ubezpieczeń przekazywania konsumentom, jako jednego z elementów pakietu informacji udostępnianych przed zawarciem umowy, wyczerpujących informacji określających zasady funkcjonowania systemu przedstawicieli ds. roszczeń oraz jego zastosowań i korzyści dla ubezpieczonego;
18. wzywa Komisję do dalszego monitorowania funkcjonowania tego systemu, a także do koordynowania i udzielania pomocy w razie konieczności lub gdy władze krajowe zwrócą się o pomoc;
19. uważa także w odniesieniu do ubezpieczenia komunikacyjnego OC, że obowiązkowe objęcie takim ubezpieczeniem kosztów ochrony prawnej zniechęcałoby do korzystania z możliwości zawarcia ugody pozasądowej, co mogłoby ewentualnie spowodować wzrost liczby postępowań sądowych, a tym samym doprowadzić do nieuzasadnionego wzrostu obciążenia pracą organów sądowniczych, a także groziłoby zachwianiem funkcjonującego i rozwijającego się obecnie rynku dobrowolnych ubezpieczeń ochrony prawnej;
20. uważa zatem, że negatywne skutki wprowadzenia systemu obowiązkowego objęcia ubezpieczeniem komunikacyjnym OC kosztów ochrony prawnej w sumie przeważyłyby nad ewentualnymi korzyściami;
21. wzywa Komisję do podjęcia, we współpracy z państwami członkowskimi, kolejnych kroków niezbędnych do podniesienia świadomości dostępności ubezpieczenia ochrony prawnej, a także innych rodzajów polis ubezpieczeniowych, szczególnie w nowych państwach członkowskich, koncentrując się na informowaniu konsumentów o korzyściach wynikających z tego, że zaoferowano im taką czy inną ochronę ubezpieczeniową, oraz o korzyściach wynikających z jej posiadania;
22. uważa w tym kontekście, że krajowe organy regulacyjne mają istotną rolę do odegrania we wdrażaniu najlepszych praktyk z innych państw członkowskich;
23. wzywa zatem Komisję do wzmocnienia ochrony konsumentów przede wszystkim poprzez skłonienie państw członkowskich do wspierania krajowych organów regulacyjnych i krajowych zakładów ubezpieczeń w podnoszeniu świadomości w kwestii dostępności dobrowolnych ubezpieczeń ochrony prawnej;
24. uważa, że udostępniane przed zawarciem umowy informacje dotyczące ubezpieczenia komunikacyjnego mogłyby obejmować informacje dotyczące możliwości wykupienia ubezpieczenia ochrony prawnej;
25. zwraca się do państw członkowskich, aby wezwały krajowe organy regulacyjne i pośredników do informowania swoich klientów o ewentualnym ryzyku i dostępności dodatkowego dobrowolnego ubezpieczenia, korzystnego dla konsumenta, takiego jak np. ubezpieczenie ochrony prawnej, ubezpieczenie auto assistance czy ubezpieczenie na wypadek kradzieży;
26. wzywa państwa członkowskie nieposiadające obecnie alternatywnych systemów rozstrzygania sporów dotyczących roszczeń do rozważenia wprowadzenia takich systemów na podstawie najlepszych praktyk z innych państw członkowskich;
27. zwraca się do Komisji, aby nie przesądzała o wynikach badań na temat zróżnicowanych odszkodowań za naruszenie dóbr osobistych, zleconych w związku z przyjęciem rozporządzenia "Rzym II"(2) i mogących sugerować rozwiązanie ubezpieczeniowe, a tym samym zmianę czwartej dyrektywy w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych;
28. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
______
(1) Dz.U. L 181 z 20.7.2000, s. 65.
(2) Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych ("Rzym II") (Dz.U. L 199 z 31.7.2007, s. 40).
