Propozycja zamknięcia sprawy dotyczącej skargi 2009/4209(2009/C 236/07)
(Dz.U.UE C z dnia 1 października 2009 r.)
Służby Komisji zakończyły postępowanie w sprawie skargi 2009/4209 dotyczącej wynagrodzenia lekarzy odbywających we Włoszech szkolenia specjalizacyjne w okresie od 1982 do 1991 r.
Po zbadaniu skargi i dokumentów przekazanych przez skarżących, w świetle przepisów prawa wspólnotowego mających zastosowanie w tej dziedzinie, służby Komisji doszły do wniosku, że na tym etapie w omawianym przypadku nie można stwierdzić, że doszło do naruszenia przepisów dyrektywy 93/16/EWG(1).
Dyrektywa 93/16/EWG, dotycząca wzajemnego uznawania dyplomów lekarzy i skoordynowania wymagań dotyczących ich szkolenia, rzeczywiście stanowi, że lekarze odbywający szkolenie specjalistyczne otrzymują w trakcie tego szkolenia odpowiednie wynagrodzenie. Ten przepis wynika z dyrektywy 82/76/EWG(2), zmieniającej dyrektywę 75/363/EWG. Dyrektywy te zostały ujednolicone dyrektywą 93/16/EWG, która z kolei została uchylona dyrektywą 2005/36/WE(3).
Ostateczny termin transpozycji dyrektywy 82/76/EWG upłynął dnia 1 stycznia 1983 r. W wyroku z dnia 7 lipca 1987 r. Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich uznał, że Włochy, nie dokonując transpozycji dyrektywy 82/76/EWG w terminie, uchybiły ciążącym na nich zobowiązaniom. Dekretem nr 257/1991, przyjętym w 1991 r. (i który wszedł w życie dnia 1 września 1991 r.), Włochy faktycznie dokonały transpozycji dyrektywy do prawa krajowego, ale ograniczyły prawo do wynagrodzeń do osób odbywających szkolenie w roku akademickim 1991/92 i kolejnych. W orzeczeniach wydanych w trybie prejudycjalnym w sprawach C-131/97 Carbonari oraz C-371/97 Gozza, Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że szkody poniesione przez lekarzy specjalistów (uczestników szkoleń w latach akademickich od 1983/84 do 1990/91) można naprawić poprzez zastosowanie z mocą wsteczną przepisów krajowych dotyczących wynagrodzeń, sędzia krajowy miał jednakże wstrzymać się od stosowania tych przepisów krajowych, które sprzeczne były z dyrektywą (ograniczających prawo do wynagrodzenia do osób odbywających szkolenie w roku akademickim 1991/92 i kolejnych).
Wielu lekarzy specjalistów, którzy zarejestrowani byli jako uczestnicy szkoleń przed rokiem akademickim 1991/92, dochodziło następnie odszkodowań przed włoskimi sądami cywilnymi i trybunałami administracyjnymi. W orzeczeniach z dnia 25 lutego 1994 r. sąd regionalny regionu Lacjum (wydział I bis), przyjmując apelacje orzekł: "sędzia krajowy powinien odstąpić od wykonywania dekretu nr 257 z dnia 8 sierpnia w zakresie w jakim dekret ten zawęża zastosowanie przepisów prawa wspólnotowego do lekarzy dopuszczonych do udziału w szkoleniach w zakresie specjalizacji lekarskiej w roku akademickim 1991/92, traktując jako obowiązujący poprzedni program szkolenia w zakresie specjalizacji lekarskiej."
Pomimo tego orzeczenia Włochy odmówiły wypłacenia odpowiedniego wynagrodzenia lekarzom odbywającym szkolenie specjalistyczne przed rokiem akademickim 1990/91 i zdecydowały się przyjąć ustawę nr 370 z dnia 19 października 1999 r., której art. 11 przewidywał wypłacenie każdemu lekarzowi, który odbywał szkolenie specjalistyczne w latach 1983-1991, stypendium w wysokości 13.000.000 LIT, pod warunkiem, że jest on osobiście objęty orzeczeniem. Zasady występowania o stypendium zostały określone w rozporządzeniu ministerialnym. Niektórzy lekarze złożyli odwołanie od tego rozporządzenia ministerialnego, a orzeczenie przyjęte w wyniku tego odwołania przyznawało prawo do odszkodowania lekarzom, którzy odbyli szkolenia specjalistyczne przed rokiem akademickim 1991/92 i zarejestrowani byli jako ich uczestnicy.
Zdaniem skarżących, w chwili obecnej lekarze, którzy odbyli szkolenie specjalistyczne po upływie terminu transpozycji wspomnianej dyrektywy (31 grudnia 1982 r.) i byli zarejestrowani jako uczestnicy programu szkoleń przed rokiem akademickim 1991/92, uznawani są za pozbawionych prawa do odszkodowania ze względu na późną i niepełną transpozycję dyrektywy przez Włochy. Służby Komisji przyjmują, że obecni skarżący zarzucają Włochom, że nie zmieniły one odnośnych przepisów krajowych.
W tej kwestii służby Komisji otrzymały od lekarzy włoskich inne podobne wnioski i stwierdziły, że z orzecznictwa krajowego wynika, że sędzia krajowy w pełni uszanował zasady określone przez Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniach wydanych w sprawach C-131/97 Carbonari oraz C-371/97 Gozza. Sędzia krajowy zastosował zasadę przyznania z mocą wsteczną prawa do wynagrodzenia, powstrzymując się od zastosowania przepisów krajowych sprzecznych z dyrektywą 82/76/EWG (art. 8 dekretu nr 257/1991, który zawęża prawo do wynagrodzenia do osób odbywających szkolenie w roku akademickim 1991/92 i kolejnych) i przyznał prawo do wynagrodzenia, a więc prawo do uzyskania naprawienia szkody. Niemniej jednak w niektórych przypadkach sędzia krajowy odmówił naprawienia szkody ze względu na upływ terminu na wniesienie sprawy na mocy odnośnych przepisów prawa krajowego. Taka decyzja nie wydaje się sprzeczna z wykładnią prawa wspólnotowego zawartą w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, a w szczególności z jego wyrokiem z dnia 5 marca 1996 r. w sprawach C-46/93 Brasserie du pêcheur oraz C-48/93 Factortame, który stanowi, że w przypadku braku przepisów wspólnotowych dotyczących rekompensaty za szkody poniesione przez osoby indywidualne, to krajowy porządek prawny poszczególnych państw członkowskich określa warunki przyznawania rekompensaty, z zastrzeżeniem, że nie mogą być one mniej korzystne niż zasady mające zastosowanie w przypadku podobnych roszczeń na podstawie prawa krajowego (pkt 83 wspomnianego wyroku z dnia 5 marca 1996 r.). W omawianym przypadku zastosowane prawo krajowe pozostaje w zgodzie z tą zasadą.
W związku z tym właściwe w tej kwestii służby zaproponują Komisji zamknięcie sprawy dotyczącej zarejestrowanej skargi.
Nie zmienia to faktu, że w przypadku gdyby po zamknięciu sprawy Komisja weszła w posiadanie dodatkowych informacji uzasadniających wszczęcie postępowania dotyczącego tej samej kwestii, sprawa zostałaby ponownie otwarta i na nowo rozpatrywana.
______
(1) Dz.U. L 165 z 7.7.1993, s. 1.
(2) Dz.U. L 43 z 15.2.1982, s. 21.
(3) Dz.U. L 255 z 30.9.2005, s. 22.
