Skarga wniesiona w dniu 1 kwietnia 2009 r. - Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Włoskiej(Sprawa C-121/09)
(2009/C 141/51)
Język postępowania: włoski
(Dz.U.UE C z dnia 20 czerwca 2009 r.)
Strony
Strona skarżąca: Komisja Wspólnot Europejskich (Przedstawiciele: W. Wils i C. Cattabriga, pełnomocnicy)
Strona pozwana: Republika Włoska
Żądania strony skarżącej
– stwierdzenie, że Republika Włoska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 7 dyrektywy 90/314/EWG(1);
– obciążenie Republiki Włoskiej kosztami postępowania.
Zarzuty i główne argumenty
1. Ustanawiając termin trzech miesięcy, liczony od terminu przewidzianego na zakończenie podróży, dla celów przedłożenia wniosku funduszowi gwarancyjnemu dla konsumentów w dziedzinie pakietów turystycznych, Republika Włoska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 7 dyrektywy 90/314.
2. Artykuł 7 dyrektywy 90/314 stanowi, że organizator i/lub punkt sprzedaży detalicznej, będący stroną umowy, powinni na wypadek swojej niewypłacalności zapewnić dostateczne zabezpieczenie, umożliwiające zwrot nadpłaconych pieniędzy oraz powrót konsumenta z podróży. Zgodnie z dotychczasową wykładnią, dokonaną przez sąd wspólnotowy, przepis ten nakłada na państwa członkowskie zobowiązanie rezultatu, co powoduje, iż nabywcy imprezy turystycznej przysługuje prawo do skutecznej ochrony przed ryzykiem niewypłacalności i upadku organizatora a w szczególności zwrot wpłaconych pieniędzy i powrót z podróży.
3. Artykuł 8 zezwala państwom członkowskim na przyjęcie dalej idących przepisów, pod warunkiem że przepisy te oferować będą konsumentowi lepszą ochronę.
4. W niniejszym przypadku, zgodnie z informacjami przekazanymi przez władze krajowe w trakcie postępowania w sprawie naruszenia prawa wspólnotowego, sporne przepisy włoskie mają na celu zapewnienie możliwości odzyskania przez budżet państwowy kwot zapłaconych konsumentom a zatem bardziej ochronę interesów finansowych państwa niż zapewnienie lepszej ochrony nabywców imprez turystycznych.
5. Mimo iż Komisja uznaje interes Włoch w zapewnieniu prawidłowego i zrównoważonego zarządzania funduszem gwarancyjnym poprzez ułatwienie możliwości wniesienia przez państwo o dokonanie restytucji przez podmioty zajmujące się działalnością turystyczną, stwierdza ona, że środek ten, ustanawiając peremptoryjny termin na złożenie wniosku do funduszu prowadzi do powstania warunku, który może pozbawić konsumenta praw gwarantowanych mu przez dyrektywę 90/314.
6. Prawdą jest, że, jak utrzymują władze włoskie, konsument nie może złożyć wniosku do funduszu od razu ani też nie przed powzięciem wiadomości o okolicznościach mogących stanowić przeszkodę dla wykonania umowy. W celu skorzystania przezeń z tej możliwości jest jednakże niezbędne aby posiadał on wiedzę na temat tych okoliczności. W tym względzie, z wyjątkiem sytuacji, w których niewypłacalność organizatora podróży jest ewidentna, gdyż została ona stwierdzona wyrokiem deklaratywnym, w przeważającej ilości przypadków konsument nie zwraca uwagi na to jak dokładnie przedstawia się sytuacja majątkowa tego podmiotu gospodarczego. Jest zatem normalne, że w pierwszej kolejności konsument zwraca się właśnie do niego w celu uzyskania zwrotu zapłaconych kwot, wysyłając w tej sprawie pismo, w razie konieczności wezwanie i wreszcie nakaz urzędowy. W ten sposób, ustanowiony w art. 5 decreto ministeriale nr 349/1999, trzymiesięczny termin może być w momencie składania wniosku do funduszu znacznie przekroczony, czego skutkiem byłoby pozbawienie konsumenta prawa do otrzymania zwrotu zapłaconych kwot.
7. Jako środek zaradczy w odniesieniu do naruszenia będącego przedmiotem niniejszego postępowania, władze włoskie zapowiedziały najpierw, że mają zamiar wydłużyć termin na złożenie funduszowi wniosku z trzech do dwunastu miesięcy a następnie, że chcą go zlikwidować.
8. Ponadto, opublikowały one w Dzienniku Urzędowym Republiki Włoskiej komunikat mający na celu poinformowanie podmiotów ewentualnie zainteresowanych, że do momentu likwidacji terminu, o którym mowa, wnioski do funduszu gwarancyjnego mogą być, w celu zapewnienia ochrony konsumentów, składane w każdej chwili.
9. Komisja uważa, że środki te, stanowiąc zasługującą na pochwałę próbę zaradzenia skutkom zarzucanego naruszenia nie są jednak wystarczające aby wyeliminować ryzyko pozbawienia nabywców imprez turystycznych przysługującego im prawa do skutecznej ochrony w sytuacji niewypłacalności organizatora imprezy turystycznej.
10. W celu całkowitego zagwarantowania pewności prawa poprzez umożliwienie jednostkom posiadania wiedzy na temat pełnego zakresu przysługujących im praw i podnoszenia ich przed sądem, przepisy dyrektywy powinny zostać transponowane w sposób niekwestionowanie skuteczny, szczegółowy i jasny a nie za pomocą zwykłych praktyk administracyjnych, które są z natury zmienne i podlegają uznaniu krajowej administracji.
11. Współwystępowanie we włoskim porządku prawnym z jednej strony przepisu, który formalnie nigdy nie utracił ważności i który w kontekście przedawnienia ustanawia termin trzech miesięcy na złożenie wniosku do funduszu i z drugiej strony komunikatu administracyjnego, który mówi o nie braniu pod uwagę tego terminu ewidentnie prowadzi do stanu niepewności w odniesieniu do nabywców imprez turystycznych.
______
(1) Dyrektywa Rady 90/314/EWG z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek (Dz. U. L 158, s 59).
