Konkluzje Rady z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie wielojęzyczności(2008/C 140/10)
(Dz.U.UE C z dnia 6 czerwca 2008 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
UWZGLĘDNIAJĄC:
1) konkluzje Rady Europejskiej obradującej w Lizbonie w dniach 23 i 24 marca 2000 r., w związku z którymi języki obce objęto europejskimi ramami służącymi do określania umiejętności podstawowych, których opanowanie należy zapewnić w ramach uczenia się przez całe życie(1);
2) artykuł 22 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wyrażający zasadę, że Unia szanuje różnorodność kulturową, religijną i językową(2);
3) konkluzje Rady Europejskiej obradującej w Barcelonie w dniach 15 i 16 marca 2002 r., w których wezwano do dalszych działań na rzecz zapewnienia lepszego opanowywania umiejętności podstawowych, w szczególności przez zadbanie o to, by wszystkie dzieci bardzo wcześnie rozpoczynały naukę dwóch języków obcych(3);
4) komunikat Komisji z dnia 24 lipca 2003 r. pt.: "Promowanie nauki języków obcych i różnorodności językowej: plan działania na lata 2004-2006"(4) oraz późniejsze sprawozdanie Komisji z dnia 25 września 2007 r. z realizacji tego planu działania(5);
5) decyzja nr 2241/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie jednolitych ram wspólnotowych dla przejrzystości kwalifikacji i kompetencji (Europass)(6);
6) komunikat Komisji z dnia 22 listopada 2005 r. pt.: "Nowa strategia ramowa w sprawie wielojęzyczności", który obejmuje zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne działania na rzecz promowania znajomości języków oraz komunikacji z obywatelami(7);
7) konkluzje Rady z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie europejskiego wskaźnika kompetencji językowych(8), w których ponownie stwierdzono, że umiejętność posługiwania się językami obcymi nie tylko sprzyja wzajemnemu zrozumieniu między narodami, lecz także jest podstawowym warunkiem mobilności siły roboczej i przyczynia się do wzrostu konkurencyjności gospodarki Unii Europejskiej;
8) zalecenie 2006/962/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kluczowych kompetencji w uczeniu się przez całe życie(9), w którym za jedną z kompetencji kluczowych uznaje się porozumiewanie się w językach obcych;
9) rezolucję Rady z dnia 16 listopada 2007 r. dotyczącą europejskiego planu działań na rzecz kultury(10), w którym wielojęzyczność umieszcza się wśród priorytetowych obszarów działań na rzecz promowania dziedzictwa kulturowego, oraz w związku z dyskusjami przeprowadzonymi podczas konferencji ministerialnej w sprawie wielojęzyczności, która odbyła się 15 lutego 2008 r.,
UWAŻA, że:
– różnorodność językowa i kulturalna - będąca wynikiem większej mobilności, migracji i globalizacji - to charakterystyczny element codzienności dla coraz większej liczby Europejczyków i europejskich przedsiębiorstw,
– kompetencje językowe są umiejętnościami pożądanymi u wszystkich obywateli UE, umożliwiającymi im czerpanie korzyści finansowych, społecznych i kulturowych ze swobodnego przemieszczania się w obrębie Unii,
– z kolejnych sprawozdań i zaleceń przedstawianych przez różne grupy zainteresowanych stron wynika, że potrzeby językowe w społeczeństwie europejskim uwzględniane są w niewystarczającym stopniu,
– znaczenie wielojęzyczności i innych elementów polityki językowej w kontekście wspólnych polityk UE uzasadnia potrzebę poświęcenia tym kwestiom uwagi, na jaką zasługują, a także potrzebę ponownego podkreślenia przez instytucje europejskie ich długoletniego zaangażowania w promowanie nauczania języków i różnorodności językowej.
STWIERDZA, że:
1) polityka w zakresie wielojęzyczności obejmuje gospodarcze, społeczne i kulturowe aspekty języków w perspektywie uczenia się przez całe życie;
2) należy zachować różnorodność językową w Europie, a także w pełni szanować równowagę wśród języków. Instytucje Unii Europejskiej powinny odgrywać kluczową rolę w realizacji tych celów;
3) znajomość języków obcych, wzbogacająca osobowość i kulturę, jest jedną z podstawowych umiejętności, które powinien posiąść każdy europejski obywatel po to, by odgrywać aktywną rolę w europejskim społeczeństwie wiedzy; sprzyja ona także mobilności oraz ułatwia integrację i spójność społeczną;
4) ponieważ potrzeby językowe mogą być różne w zależności od zainteresowań, pracy i podłoża kulturowego poszczególnych osób, gama języków, których naukę można podjąć, powinna być jak największa, nauczanie powinno odbywać się przy zastosowaniu nowych technologii i innowacyjnych podejść, a placówki edukacyjne powinny tworzyć sieci kontaktów;
5) ze względu na promowanie wzrostu gospodarczego i konkurencyjności, ważne jest, by Europa zachowała także wystarczającą bazę wiedzy z zakresu języków innych niż europejskie o zasięgu globalnym. Jednocześnie należy podejmować starania na rzecz utrzymania pozycji języków europejskich na świecie;
6) wysoka jakość nauczania ma podstawowe znaczenie dla sukcesów w nauce w każdym wieku, dlatego należy zmierzać do zadbania o to, by nauczyciele języków posiadali solidną znajomość nauczanych przez siebie języków, mieli dostęp do wysokiej jakości kształcenia zawodowego i szkolenia ustawicznego, oraz posiadali niezbędne umiejętności międzykulturowe. W ramach kształcenia i szkolenia nauczycieli języków należy aktywnie promować i wspierać programy wymiany między państwami członkowskimi;
7) aby pomóc migrantom w integracji społecznej, należy zapewnić im odpowiednie wsparcie, umożliwiając im opanowanie języka (języków) kraju przyjmującego, natomiast członków społeczności w tym kraju należy zachęcać do wykazywania zainteresowania kulturą nowo przybyłych;
8) kompetencje językowe i kulturowe są trzonem edukacji. Biegła znajomość pierwszego języka może ułatwić uczenie się innych, a wczesne rozpoczynanie nauki języków, edukacja dwujęzyczna oraz zintegrowane nauczanie przedmiotowojęzykowe (CLIL) to skuteczne środki zwiększające możliwości nauki języków;
9) aby zapewnić sprawną komunikację między osobami mówiącymi różnymi językami, konieczna jest wysoka jakość tłumaczeń ustnych i pisemnych, a jednocześnie większą uwagę należy poświęcać względom językowym w dziedzinie sprzedaży i dystrybucji towarów i usług, a w szczególności audiowizualnych usług medialnych.
ZACHĘCA PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE, BY PRZY WSPARCIU KOMISJI:
1) wspólnie działały na rzecz pogłębiania europejskiej współpracy w dziedzinie wielojęzyczności oraz w porozumieniu z odpowiednimi zainteresowanymi stronami realizowały wyżej wymienione wskazówki w zakresie polityki, zgodnie z potrzebami wykorzystując otwartą metodę koordynacji do ułatwiania wymiany doświadczeń i dobrych wzorców;
2) podjęły właściwe kroki prowadzące do poprawy skuteczności nauczania języków i zapewnienia ciągłości w ich nauczaniu w perspektywie uczenia się przez całe życie, w tym także przez udostępnianie w większym zakresie istniejących zasobów i infrastruktur, zapewnianie wszystkim lepszego dostępu do nich i zwiększanie ich atrakcyjności dla wszystkich, rozwijanie zasobów i zwiększanie różnorodności oferty językowej;
3) promowały nauczanie swych języków narodowych w innych państwach członkowskich, w tym także przez zwiększone wykorzystanie technologii nauki na odległość, oraz zachęcały do uczenia się mniej rozpowszechnionych języków UE oraz języków innych niż europejskie;
4) wykorzystywały istniejące narzędzia, takie jak europejskie portfolio językowe Rady Europy oraz portfolio językowe Europass, do potwierdzania znajomości języków;
5) wspierały środki ułatwiające uczenie się języków przez osoby o specjalnych potrzebach w ramach zwiększania ich integracji społecznej, poprawy ich możliwości zawodowych i dobrobytu;
6) współpracowały z organizacjami międzynarodowymi, w szczególności z Radą Europy i Unesco, w sprawach związanych z wielojęzycznością.
WZYWA KOMISJĘ, BY:
1) wspierała działania państw członkowskich służące realizacji powyższych priorytetów;
2) przygotowała do końca 2008 roku wnioski dotyczące ogólnych ram polityki w zakresie wielojęzyczności, w których w należyty sposób uwzględnione zostaną językowe potrzeby obywateli i instytucji, w tym poszanowanie ich prawa do komunikowania się z instytucjami Unii Europejskiej w dowolnym języku urzędowym UE.
______
(1) Dok. SN 100/00, pkt 26, str. 9.
(2) Dz.U. C 364 z 18.12.2000, str. 13.
(3) Dok. SN 100/02, pkt 44, str. 19.
(4) Dok. 11834/03.
(5) Dok. 13346/07.
(6) Dz.U. L 390 z 31.12.2004, str. 6.
(7) Dok. 14908/05.
(8) Dz.U. C 172 z 25.7.2006, str. 1.
(9) Dz.U. L 394 z 30.12.2006, str. 10.
(10) Dz.U. C 287 z 29.11.2007, str. 1.
