(2007/C 71/04)(Dz.U.UE C z dnia 28 marca 2007 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(1), w szczególności jego art. 9 ust. 3,
uwzględniając zalecenie Komisji,
po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,
PRZEDSTAWIA NINIEJSZĄ OPINIĘ:
(1) W dniu 27 lutego 2007 r. Rada przeanalizowała zaktualizowany program konwergencji przedstawiony przez Danię i obejmujący lata 2006-2010.
(2) Scenariusz makroekonomiczny leżący u podstaw tego programu przewiduje, że wzrost realnego PKB obniży się z 2,7 % w 2006 r. do średnio 1,0 % rocznie w pozostałym okresie objętym programem. Biorąc pod uwagę obecnie dostępne informacje, scenariusz ten wydaje się być oparty na bardzo ostrożnych założeniach dotyczących wzrostu, w szczególności w okresie 2008-2010, ponieważ w zaktualizowanej wersji programu założono zmniejszenie (dodatniej) luki produktowej w 2010 r. Prognozy programu dotyczące inflacji wydają się realistyczne.
(3) W prognozie służb Komisji z jesieni 2006 r. nadwyżkę sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2006 r. oszacowano na 3,2 % PKB, podczas gdy w poprzedniej zaktualizowanej wersji programu konwergencji zakładano, że wyniesie ona 2,1 % PKB. Odzwierciedla to wyższy niż przewidywano wzrost oraz nadal wysokie ceny energii, które ze względu na produkcję gazu i ropy przez Danię oznaczają odpowiednio wyższe dochody.
(4) Celem strategii budżetowej jest utrzymanie nadwyżek strukturalnych (tj. cyklicznie dostosowanych nadwyżek z wyłączeniem środków jednorazowych i innych środków tymczasowych, takich jak pewne szczególne nieregularne źródła dochodów) na poziomie średnio między 0,5 % a 1,5 % PKB w okresie objętym programem do 2010 r., co przyniesie znaczne zmniejszenie wskaźnika zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych, służące zapewnieniu stabilności fiskalnej w perspektywie długoterminowej. Strategia oparta jest na ograniczeniu wydatków (średni roczny wzrost realnego spożycia zbiorowego ograniczony do około 1 % w latach 2007-2010, w porównaniu z 0,5 % w poprzedniej aktualizacji), utrzymaniu zamrożenia podatków wprowadzonego w 2001 r. oraz uzgodnionych reformach służących zwiększeniu podaży siły roboczej i wzrostowi zatrudnienia. Zaktualizowana wersja programu przewiduje, że nadwyżka zmniejszy się z 3,1 % PKB w 2006 r. do 2,8 % w 2007 r., oraz w kolejnych latach nadal będzie się zmniejszała do 1,2 % w 2010 r. (co odpowiada spadkowi w ujęciu pierwotnym z 4,7 % w 2006 r. do 1,8 % do 2010 r.). Obniżanie się wartości nadwyżki od 2008 r. odzwierciedla bardzo ostrożne założenia odnośnie do wzrostu PKB. W porównaniu z poprzednią aktualizacją saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych jest wyższe w latach 2006-2008, jednak obniża się pod koniec okresu objętego programem.
(5) Przewiduje się, że saldo strukturalne obliczone zgodnie z powszechnie przyjętą metodyką wyniesie około 2 % PKB lub powyżej tego poziomu w całym okresie objętym programem, nieznacznie obniżając się w 2007 r., a następnie ulegając poprawie w 2008 r. Przedstawiony w programie średniookresowy cel budżetowy to saldo strukturalne wynoszące od 0,5 % do 1,5 % PKB do 2010 r., które zgodnie z programem ma zostać z dużym marginesem utrzymane w całym okresie objętym programem. Cel średniookresowy ustalono w celu zapewnienia stabilności fiskalnej i nie uległ on zmianie od poprzedniej aktualizacji, nawet po uwzględnieniu wyłączenia w nowym programie drugiego filara systemu emerytalnego (zawartego w poprzednich programach Danii) zgodnie z decyzją Eurostatu z dnia 2 marca 2004 r.(2) Ponieważ cel ten jest bardziej ambitny niż wymaga tego minimalna wartość odniesienia (szacowana jako deficyt wynoszący około 0,5 % PKB), jego osiągnięcie powinno zapewnić margines bezpieczeństwa chroniący przed ryzykiem pojawienia się nadmiernego deficytu. Cel średniookresowy wyznaczony w programie mieści się w zakresie określonym dla strefy euro i państw członkowskich grupy ERM II w pakcie na rzecz stabilności i wzrostu oraz w kodeksie postępowania i jest znacznie bardziej ambitny, niż nakazywałby wskaźnik zadłużenia i długoterminowy średni wzrost produktu potencjalnego.
(6) Wyniki budżetowe mogą okazać się lepsze niż przewidywane w programie, zwłaszcza w latach 2008-2010. Wynika to przede wszystkim z bardzo ostrożnego scenariusza makroekonomicznego, który uwzględnia ryzyko, że wzrost realnego spożycia zbiorowego mógłby być wyższy od przewidywanego.
(7) W świetle powyższej oceny ryzyka przedstawiony w programie kurs polityki budżetowej wydaje się wystarczający do utrzymania celu średniookresowego w okresie objętym programem, tak jak przewidziano to w programie. Zapewnia on także wystarczający margines bezpieczeństwa chroniący każdego roku przed przekroczeniem 3-procentowego progu deficytu przy normalnych wahaniach makroekonomicznych. Kurs polityki fiskalnej przewidziany w programie jest całkowicie zgodny z paktem na rzecz stabilności i wzrostu.
(8) Szacuje się, że w 2006 r. dług publiczny brutto obniżył się do poziomu poniżej 30 % PKB, czyli znacznie poniżej wartości odniesienia określonej Traktatem, która wynosi 60 %. Program przewiduje obniżenie wskaźnika zadłużenia brutto o dalszych 11 punktów procentowych w okresie objętym programem.
(9) Przewiduje się, że długoterminowy wpływ starzenia się społeczeństwa na budżet będzie w Danii wyższy od średniej w UE, co wynika głównie ze stosunkowo dużego wzrostu wydatków na emerytury w stosunku do PKB w najbliższych dziesięcioleciach. Jednakże przyjęty w czerwcu 2006 r. kompleksowy pakiet reform ("Porozumienie w sprawie przyszłego dobrobytu, opieki społecznej oraz przyszłych inwestycji", zwany w skrócie porozumieniem w sprawie reformy państwa socjalnego) ma na celu podwyższenie wieku przejścia na emeryturę. Wiek przejścia na zwykłą oraz na wcześniejszą emeryturę będzie stopniowo zwiększany o 2 lata, a następnie przeprowadzone zostanie dostosowanie progów wiekowych do zmian średniego trwania życia. Porozumienie w sprawie reformy państwa socjalnego przyczynia się zatem do zahamowania długoterminowych tendencji w zakresie wydatków i polepszenia w ten sposób stabilności finansów publicznych. Ponadto wyjściowa sytuacja budżetowa charakteryzująca się znaczną nadwyżką salda strukturalnego przyczynia się w dużym stopniu do złagodzenia wpływu, jaki starzenie się społeczeństwa w długim okresie wywiera na budżet. Utrzymanie wysokich nadwyżek pierwotnych w perspektywie średnioterminowej przyczyni się do ograniczenia zagrożeń dla stabilności finansów publicznych. Biorąc pod uwagę rozwój sytuacji w Danii, wydaje się, że zagrożenia dla stabilności finansów publicznych w tym kraju kształtują się na niskim poziomie.
(10) Program konwergencji zawiera jakościową ocenę ogólnego wpływu sprawozdania przedstawionego w październiku 2006 r. z realizacji krajowego programu reform w ramach średniookresowej strategii budżetowej. Podano w nim również systematyczne informacje o bezpośrednich kosztach lub oszczędnościach budżetowych wynikających z najważniejszych reform przewidzianych w krajowym programie, a w przedstawionych prognozach budżetowych wyraźnie uwzględniono skutki działań nakreślonych w krajowym programie reform dla finansów publicznych. Przedstawione w programie konwergencji środki w dziedzinie finansów publicznych wydają się zgodne z działaniami przewidzianymi w krajowym programie reform. W szczególności oba programy przewidują wdrażanie reform mających na celu zwiększenie podaży siły roboczej w długim okresie, zwłaszcza poprzez porozumienie dotyczące podwyższenia ustawowego wieku emerytalnego i wspierania w ten sposób wydłużania okresu pracy zawodowej.
(11) Przewidziana w programie strategia budżetowa jest zasadniczo zgodna z ogólnymi wytycznymi polityki gospodarczej zawartymi w zintegrowanych wytycznych na lata 2005-2008.
(12) Jeśli chodzi o wymagania odnośnie do danych, określone w kodeksie postępowania dotyczącym programów stabilności i konwergencji, w programie przedstawiono wszystkie dane obowiązkowe i większość opcjonalnych(3).
Rada uznaje sytuację budżetową w średnim okresie za dobrą, zaś strategia budżetowa stanowi przykład prawidłowej polityki fiskalnej, prowadzonej zgodnie z wymogami paktu na rzecz stabilności i wzrostu.
Porównanie głównych prognoz makroekonomicznych i budżetowych(3)
|
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
| Realny PKB |
PK listopad 2006(2) |
3,6 |
2,7 |
2,0 |
0,7 |
0,7 |
0,6 |
| (zmiana w %) |
KOM listopad 2006 |
3,0 |
3,0 |
2,3 |
2,2 |
nd. |
nd. |
|
PK listopad 2005 |
2,4 |
2,4 |
1,1 |
1,6 |
nd. |
2,1 |
| Inflacja HICP |
PK listopad 2006 |
1,7 |
2 |
1,8 |
1,7 |
1,8 |
1,7 |
| (%) |
KOM listopad 2006 |
1,7 |
2,0 |
2,0 |
1,9 |
nd. |
nd. |
|
PK listopad 2005 |
1,6 |
2 |
1,3 |
1,9 |
nd. |
1,8 |
| Luka produktowa |
PK listopad 2006(3) |
0,3 |
0,9 |
0,9 |
- 0,3 |
- 1,3 |
- 2,3 |
| (% potencjalnego PKB) |
KOM listopad 2006(4) |
- 0,6 |
- 0,2 |
- 0,4 |
- 0,6 |
nd. |
nd. |
|
PK listopad 2005(2) |
- 0,3 |
0,1 |
- 0,7 |
- 0,9 |
nd. |
- 0,6 |
| Saldo sektora instytucji |
PK listopad 2006 |
4,0 |
3,1 |
2,8 |
2,5 |
1,8 |
1,2 |
| rządowych i samorządowych |
KOM listopad 2006 |
4,0 |
3,2 |
3,3 |
3,2 |
nd. |
nd. |
| (% PKB) |
PK listopad 2005 |
2,7 |
2,1 |
2,2 |
1,7 |
nd. |
1,9 |
| Saldo pierwotne |
PK listopad 2006 |
5,8 |
4,7 |
4,3 |
3,4 |
2,5 |
1,8 |
| (% PKB) |
KOM listopad 2006 |
5,8 |
4,9 |
4,6 |
4,3 |
nd. |
nd. |
|
PK listopad 2005 |
4,7 |
3,7 |
3,1 |
2,5 |
nd. |
2,7 |
| Saldo dostosowane |
PK listopad 2006(3) |
3,8 |
2,5 |
2,2 |
2,7 |
2,6 |
2,7 |
| cyklicznie |
KOM listopad 2006 |
4,4 |
3,3 |
3,5 |
3,6 |
nd. |
nd. |
| (% PKB) |
PK listopad 2005(3) |
2,9 |
2 |
2,6 |
2,3 |
nd. |
2,3 |
| Saldo strukturalne(5) |
PK listopad 2006(6) |
3,6 |
2,2 |
1,9 |
2,7 |
2,6 |
2,7 |
| (% PKB) |
KOM listopad 2006(7) |
4,1 |
3,0 |
3,2 |
3,6 |
nd. |
nd. |
|
PK listopad 2005 |
2,7 |
1,7 |
2,3 |
2,3 |
nd. |
2,3 |
| Dług publiczny brutto |
PK listopad 2006 |
36,2 |
29,8 |
25,8 |
22,7 |
20,5 |
19,0 |
| (% PKB) |
KOM listopad 2006 |
36,2 |
29,7 |
25,7 |
23,2 |
nd. |
nd. |
|
PK listopad 2005 |
35,9 |
32,9 |
30,1 |
27,7 |
nd. |
22,7 |
| Uwagi: |
|
(1) Prognozy budżetowe uwzględniają wpływ decyzji Eurostatu z dnia 2 marca 2004 r. w sprawie klasyfikacji kapitałowych systemów emerytalnych. Pomijając ten wpływ, saldo sektora instytucji
rządowych i samorządowych wynosiłoby 4,9 % PKB w 2005 r., 4,0 % w 2006 r., 3,8 % w 2007 r., 3,5 %
w 2008 r., 2,8 % w 2009 r. i 2,2 % w 2010 r., a dług publiczny brutto wynosiłby: 35,9 % PKB w
2005 r., 28,6 % w 2006 r., 24,6 % w 2007 r., 21,5 % w 2008 r., 19,3 % w 2009 r. i 17,8 % w 2010 r.
|
|
(2) Przewidywany wzrost PKB w aktualizacji odnoszącej się do 2008 r., 2009 r. i 2010 r. opiera się na technicznym założeniu zmniejszenia luki produktowej w 2010 r.
|
| (3) Obliczenia służb Komisji na podstawie informacji zawartych w programie. |
|
(4) W oparciu o przewidywany potencjalny wzrost, odpowiednio, o 2,2 %, 2,6 %, 2,5 % i 2,5 % w latach 2005-2008.
|
|
(5) Saldo dostosowane cyklicznie (jak w poprzednich wierszach) z wyłączeniem środków jednorazowych i innych środków tymczasowych.
|
|
(6) Środki jednorazowe i inne środki tymczasowe pochodzące z programu (0,3 % PKB w latach 2005-2007; wartość zwiększająca nadwyżkę).
|
|
(7) Środki jednorazowe i inne środki tymczasowe zaczerpnięte z prognozy służb Komisji z jesieni 2006 r. wynikają z zawieszenia do 2007 r. składek do specjalnego systemu emerytalnego. Ponieważ składki
mogą być odliczane od podatku, ich zawieszenie wzmacnia finanse publiczne szacunkowo o 0,3 % PKB w
latach 2005-2007.
|
| Źródło: |
| Program konwergencji (PK); prognoza gospodarcza służb Komisji z jesieni 2006 r. (KOM); obliczenia służb Komisji |
______
(1) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1055/2005 (Dz.U. L 174 z 7.7.2005, str. 1). Dokumenty przytoczone w niniejszym tekście są dostępne na stronie internetowej:
http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.
(2) Zob. Eurostat News Release nr 30/2004 z dnia 2 marca 2004 r. oraz nr 117/2004 z dnia 23 września 2004 r.
(3) Wszczególności w danych opcjonalnych nie podano szczegółów dotyczących korekty przepływów kapitału.
