Opinia Komitetu Regionów w sprawie Komunikatu Komisji "Trzeci raport w sprawie spójności: partnerstwo dla wzrostu, zatrudnienia i spójności"(2006/C 81/03)
(Dz.U.UE C z dnia 4 kwietnia 2006 r.)
KOMITET REGIONÓW,
uwzględniając komunikat przyjęty przez Komisję Europejską dnia 17 maja 2005 r. o tytule Trzeci raport okresowy w sprawie spójności: partnerstwo dla wzrostu, zatrudnienia i spójności COM(2005) 192 wersja ostateczna, {SEC(2005)632},
uwzględniając decyzję Komisji Europejskiej z dnia 17 maja 2005 r. w sprawie zasięgnięcia opinii Komitetu w tej kwestii, zgodnie z art. 265, ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską,
uwzględniając decyzję Przewodniczącego Komitetu Regionów z dnia 19 maja 2005 r. o zleceniu Komisji ds. Polityki Spójności Terytorialnej sporządzania opinii na ten temat,
uwzględniając "Trzeci raport w sprawie spójności gospodarczej i społecznej: nowe partnerstwo dla spójności: zbieżność, konkurencyjność, współpraca", COM(2004) 107 wersja ostateczna, przyjęty przez Komisję Europejską 18 lutego 2004 r.,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie trzeciego raportu o spójności gospodarczej i społecznej (CdR 120/2004 fin)(1),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie perspektyw finansowych "Komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego: Budowanie wspólnej przyszłości: wyzwania polityczne i środki budżetowe w rozszerzonej Unii w latach 2007 - 2013", (CdR 162/2004 162 fin)(2),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), CdR 233/2004 fin(3),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Funduszu Spójności (CdR 234/2004 fin)(4),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego (CdR 240/2004 fin)(5),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady ustanawiającego ogólne zasady dla Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności (CdR 232/2004 fin)(6),
uwzględniając projekt opinii Komitetu Regionów (CdR 141/2005 rev1) przyjęty w dniu 24 czerwca 2005 r. przez Komisję ds. Polityki Spójności Terytorialnej (sprawozdawca: Michael SCHNEIDER, Sekretarz Stanu, przedstawiciel landu Saksonii - Anhalt przy rządzie federalnym (DE/EPP),
przyjął na 61. sesji plenarnej w dniach 12 - 13 października 2005 r. (posiedzenie z dnia 12 października) następującą opinię:
Stanowisko Komitetu Regionów
I. Utrzymywanie się różnic gospodarczych i społecznych w rozszerzonej Unii
Komitet Regionów
1. postrzega trzeci raport okresowy w sprawie spójności jako ważny dokument dla kontynuowania debaty na temat przyszłego kształtu polityki spójności w Europie,
2. stwierdza, że zróżnicowanie regionalne w rozszerzonej Unii nadal jest znaczne oraz że regionalny PKB dziesięciu najbogatszych regionów jest o 153 % wyższy niż 10 najbiedniejszych regionów,
3. przyjmuje do wiadomości, że w poszerzonej Unii ogółem 64 regiony mają obecnie PKB na poziomie niższym niż 75 % przeciętnego poziomu we Wspólnocie, a na ich terenie mieszka 90 % ludności nowych Państw Członkowskich,
4. ponawia zatem swoje żądanie szczególnego wspierania tych regionów ze środków polityki strukturalnej UE,
5. wskazuje na fakt, że 3,5 % ludności UE mieszka w regionach, które dotknięte są tzw. efektem statystycznym i ponawia swoje żądanie znalezienia wspólnego sprawiedliwego rozwiązania dla tych regionów, zgodnie z celami konwergencji wpisanymi w trzeci raport w sprawie spójności gospodarczej i społecznej,
6. stwierdza, że dalsze 4 % ludności UE mieszka na obszarach, które ze względu na swój pozytywny rozwój gospodarczy przekroczyło granicę 75 % i wspiera żądania tych regionów o zastosowanie odpowiedniego okresu przejściowego dla osiągnięcia nowego celu konkurencyjności,
7. podtrzymuje stwierdzenia raportu, że pomimo znacznego przyrostu produktywności w ubiegłych latach dla osiągnięcia konwergencji konieczny jest większy i bardziej regularny wzrost produktywności i zatrudnienia,
8. wyraża zaniepokojenie, że różnice pomiędzy regionami w niektórych Państwach Członkowskich przybrały na sile i żąda w związku z tym większych wysiłków na poziomie zarówno europejskim, jak i narodowym; jednocześnie podkreśla, że różnice zmniejszały się w ramach UE od roku 1995, a spadek ten był szybszy między państwami niż między regionami,
9. podkreśla stwierdzenia raportu, że w wielu nowych Państwach Członkowskich, aby zmniejszyć istniejące różnice, konieczny będzie nieustanny wysoki wzrost obejmujący całe pokolenia,
10. przyjmuje zatem z zadowoleniem stwierdzenia raportu, że wobec skali istniejących różnic w UE wyraźnie widać konieczność stosowania aktywnej polityki spójności,
11. wskazuje w związku z tym na fakt, że regiony o szczególnych problemach społecznych i ekonomicznych powinny otrzymywać wsparcie także w zakresie przeprowadzania strukturalnych przemian w kierunku społeczeństwa opartego na wiedzy,
12. podkreśla wizję Komisji, zgodnie z którą w odniesieniu do wspierania wzrostu i zatrudnienia konieczne jest utrzymanie aktywnej polityki spójności także poza najbiedniejszymi regionami,
13. stwierdza konieczność stosowania polityki spójności w stosunku do regionów cierpiących na strukturalne trudności związane z warunkami naturalnymi, takich jak wyspy, regiony górskie czy tereny słabo zaludnione.
II. Polityka spójności i strategia lizbońska
Komitet Regionów
14. przyjmuje z zadowoleniem stwierdzenia raportu, że w wielu programach udział środków przeznaczonych na wdrażanie strategii lizbońskiej przekracza 50 %,
15. podkreśla rolę procesów programowania dla rozwoju regionalnych priorytetów pomocy i strategii innowacji oraz popiera wzmocnienie udziału władz lokalnych i regionalnych we wdrażaniu pomocy płynącej z funduszy strukturalnych,
16. przyjmuje z zadowoleniem wprowadzone w wielu ocenach śródokresowych silne zorientowanie zastosowania funduszy strukturalnych na środki wspierania wzrostu i zatrudnienia; podkreśla jednak jednocześnie, że postępowanie mające na celu przekierowanie i dostosowanie programów funduszy strukturalnych musi zostać uproszczone,
17. wzmacnia w związku z tym swoją krytykę aktualnych propozycji Komisji dotyczących zmian procedury przyznawania rezerwy uzależnionej od osiąganych wyników i jej podziału w 2011 r. wśród Państw Członkowskich przez Radę. Komitet Regionów uważa, że to Państwa Członkowskie, w ścisłej współpracy z Komisją, powinny ocenić skuteczność działań w pierwszej połowie okresu finansowania i wspólnie przyznać kredyty dla programów operacyjnych i priorytetów uznanych za najskuteczniejsze,
18. podziela ocenę Komisji odnoszącą się do pomyślnego rozpoczęcia finansowania z funduszy strukturalnych w nowych Państwach Członkowskich oraz podkreśla zainteresowanie Komitetu nieodstępowaniem od czteroprocentowego limitu absorpcji dla wykorzystania funduszy strukturalnych w Państwach Członkowskich,
19. przyjmuje do wiadomości, że z uwagi na zasadę dodatkowości wśród 13 Państw Członkowskich, które przynajmniej częściowo objęte są celem 1, tylko dziewięć trzymało się zasady dodatkowości i zwraca w związku z tym uwagę, że przy ocenie dodatkowości zgodnie z art. 11 rozporządzenia ustanawiającego przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych(7) należy brać pod uwagę istotne z punktu widzenia finansowania, ogólnoekonomiczne warunki ramowe, specyficzne warunki gospodarcze, prywatyzację, czy też wyjątkową wysokość wydatków publicznych na zadania strukturalne w poprzednich latach. Należy również podkreślić, iż fundusze strukturalne mają znaczący efekt dźwigni na obszarach miejskich i wiejskich przy utrzymywaniu wysokiego poziomu inwestycji publicznych zgodnych z ich staraniami, by zapewnić zdrowe finanse publiczne,
20. potwierdza zatem swoje żądanie, by także w przyszłości zaliczać prywatne środki do współfinansowania wydatków funduszy strukturalnych, aby nie wywierać jeszcze silniejszego nacisku na budżety gmin i regionów, utrzymując przy tym wysoki poziom inwestycji publicznych na szczeblu lokalnym i regionalnym.
III. Przyszłość polityki spójności oraz agenda dla wzrostu i zatrudnienia
Komitet Regionów
21. przyjmuje do wiadomości, że stanowisko jego co do przyszłego kształtu polityki strukturalnej spotkało się ze znacznym poparciem Parlamentu Europejskiego oraz Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,
22. podkreśla konieczność zmobilizowania lokalnych i regionalnych podmiotów dla przyszłego funkcjonowania polityki strukturalnej oraz potwierdza swoje zainteresowanie aktywnym udziałem w debacie na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, także w przyszłości, poprzez organizowanie wspólnych imprez i konferencji,
23. wobec problemów, które wystąpiły podczas szczytu Rady Europejskiej w dn. 16 - 17 czerwca, jest zaniepokojony, że wyobrażenia Państw Członkowskich co do przyszłego finansowania Unii Europejskiej są nadal bardzo zróżnicowane, a opóźnienie tych uzgodnień stawia pod znakiem zapytania przede wszystkim bezproblemowe rozpoczęcie kolejnego okresu finansowania oraz prowadzi do niestabilności finansowej wśród samorządów terytorialnych UE. Obecny kryzys będzie miał również negatywne skutki gospodarcze, przede wszystkim w nowych Państwach Członkowskich,
24. wzywa zatem Państwa Członkowskie do szybkiego podjęcia decyzji w sprawie przyszłego finansowania Unii Europejskiej,
25. ostrzega przed tym, by przy obniżaniu ogólnego poziomu pomocy państwowej nie stracić z oczu celów polityki spójności oraz podkreśla swoje zainteresowanie istnieniem wyważonej i odpowiedniej polityki pomocy publicznej w Unii Europejskiej, przy czym należy wziąć pod uwagę konkluzje Rady Europejskiej z 23 - 24 marca 2001 r. w Sztokholmie,
26. przyjmuje z zadowoleniem wcześniejsze przedłożenie strategicznych wytycznych dla programowania nowych programów wsparcia i wskazuje na fakt, że Komitet wypowie się na ten temat w oddzielnej opinii.
Bruksela, 12 października 2005 r.
|
Przewodniczący |
|
Komitetu Regionów |
|
Peter STRAUB |
______
(1) Dz. U. C 318 z 22.12.2004 r., s.1.
(2) Dz. U. C 164 z 5.7.2005 r., s. 4
(3) Dz. U. C 231 z 20.9.2005 r., s. 19
(4) Dz. U. C 231 z 20.9.2005 r., s. 35
(5) Dz. U. C 164 z 5.7.2005 r., s. 48
(6) Dz. U. C 231 z 20.9.2005 r., s. 1
(7) Rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 Rady z 21 czerwca 1999 r. ustanawiające przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych, Dz. U. nr L 161 z 26.06.1999 s. 1
