Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady określającej szczegółowe zasady zwrotu podatku od wartości dodanej, przewidzianego w dyrektywie 77/388/EWG, podatnikom niemającym siedziby na terytorium kraju, lecz mającym siedzibę w innym Państwie CzłonkowskimCOM(2004) 728 końcowy - 2005/0807 (CNS)
(2006/C 28/18)
(Dz.U.UE C z dnia 3 lutego 2006 r.)
Dnia 20 lipca 2005 r. Rada, działając na podstawie art. 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, postanowiła zasięgnąć opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wspomnianej powyżej.
Zważywszy na pilny charakter prac, na 421. sesji plenarnej w dniach 26 i 27 października 2005 r. (posiedzenie z dnia 26 października 2005 r.) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wyznaczył sprawozdawcę generalnego Umberto BURANIEGO i 79 głosami za, przy 1 głosie wstrzymującym się, przyjął następującą opinię:
1. Wstęp: dokument Komisji
1.1 W październiku 2003 r. Komisja przedstawiła dokument(1) będący streszczeniem nakreślonej już w czerwcu 2000 r. strategii w zakresie podatku VAT. Jednym z celów tejże strategii było uproszczenie procedur; w związku z nim w kolejnym dokumencie Komisji, z października 2004 r.(2) zaproponowano trzy praktyczne inicjatywy: dwie z nich(3) stanowiły już przedmiot opinii EKES-u(4), a trzecia omówiona została w niniejszym dokumencie.
1.2 Celem wniosku Komisji jest przyspieszenie i uproszczenie sposobu dokonywania zwrotu podatku VAT podatnikom niemającym siedziby na terytorium kraju, w związku z podatkiem naliczonym im za towary lub usługi wykonane przez innego podatnika na terytorium kraju lub w związku z importem towarów do kraju.
1.3 Ogólne zasady regulujące tę dziedzinę pozostają w istocie niezmienne: prawdziwym postępem jest natomiast propozycja poważnego uproszczenia obowiązków administracyjnych spoczywających na podatnikach uprawnionych do zwrotu, przy jednoczesnym ustanowieniu ich prawa do odszkodowania w wypadku, gdy administracja podatkowa nie dokonuje płatności w określonym terminie.
1.4 Uproszczenie wymogów administracyjnych zostało zatwierdzone w art. 5 wniosku dotyczącego dyrektywy: przewiduje on, że w celu otrzymania zwrotu, zamiast wniosku na standardowym formularzu wraz z dołączonymi oryginałami faktur i dokumentacji celnej, zainteresowany musi jedynie złożyć wniosek drogą elektroniczną. Wniosek powinien oczywiście zawierać szereg wskazówek, wyszczególnionych w artykule, które pozwolą administracji podatkowej na stwierdzenie i kontrolę prawidłowości operacji.
1.5 Zasadniczo wniosek powinien dotyczyć zakupu zafakturowanych towarów i usług bądź importu przeprowadzonego w okresie nie krótszym niż trzy miesiące i nieprzekraczającym roku kalendarzowego, jak też musi zostać złożony w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia roku kalendarzowego, w którym przypada termin płatności podatku. W takich okolicznościach można niemniej jednak dokonać modyfikacji zarówno okresu odniesienia, jak i terminów złożenia wniosku.
1.6 Administracja podatkowa Państwa Członkowskiego, w którym VAT podlega płatności, musi podać swą decyzję w ciągu trzech miesięcy od daty złożenia wniosku o refundację, a płatność musi zostać dokonana przed upływem tego samego terminu. Każda odpowiedź odmowna musi zostać usprawiedliwiona. Odwołania przyjmowane są w tym samym terminie i pod tymi samymi warunkami, które przewidziano dla podatników mających siedzibę w Państwie Członkowskim. Żądanie o dodatkowe informacje może zostać wystosowane jedynie w ciągu trzech miesięcy od daty złożenia wniosku, niemniej jednak w takim wypadku termin płatności wyznacza się od daty jego wystosowania. Każdy wniosek należy uważać za przyjęty, jeżeli przed upływem odpowiedniego terminu nie nastąpi jego jednoznaczne odrzucenie.
1.7 Zgodnie z poprzednim punktem 1.6, płatność należnych kwot musi zostać dokonana w ciągu trzech miesięcy od daty złożenia wniosku: za każdą zwłokę Państwo Członkowskie musi wypłacić wnioskodawcy miesięczne odsetki w wysokości 1 % należnej sumy.
2. Uwagi EKES-u
2.1 Każda propozycja zmierzająca do uproszczenia obowiązków administracyjnych spoczywających na petentach może się jedynie spotkać z aprobatą EKES-u, szczególnie jeżeli, tak jak w omawianym przypadku, uproszczenie przekłada się również na usprawnienie praktyk administracji państwowej i zachętę dla niej do lepszej organizacji pracy. Niemniej jednak w wypadku omawianego wniosku uproszczenie odpowiada raczej realnej potrzebie niż zwykłej chęci uproszczenia procedur: w istocie przypomnieć należy, że, tak jak podkreślał już EKES(5), w uzasadnieniu wprowadzającym do tych trzech wniosków(6) Komisja stwierdza, że "[...] obecna procedura zwrotu podatku [...] wydaje się stanowić tak wielkie obciążenie, że więcej niż szacowane 53,5 % dużych firm nie zwróciło się o przysługujące im zwroty w związku z tymi problemami".
2.2 Dyrektywa stosuje się, tak jak mówi jej tytuł, do "podatników niemających siedziby na terytorium kraju, lecz mających siedzibę w innym Państwie Członkowskim", zgodnie z przepisami i dla operacji przewidzianych w ramach obecnie obowiązujących postanowień.
2.3 Art. 5 wniosku dotyczącego dyrektywy przewiduje bardzo istotną innowację, polegającą na tym, że zamiast wniosku o refundację w formie papierowej, wraz z dołączonymi fakturami, oryginalnymi świadectwami celnymi i innymi dokumentami uzasadniającymi, przyjmowany będzie wniosek przesłany drogą elektroniczną, zawierający wszystkie odniesienia pozwalające na znalezienie potrzebnej dokumentacji, znajdującej się już w posiadaniu administracji. EKES zgadza się oczywiście z tą propozycją, lecz nie może nie zauważyć, że już teraz - także bez pomocy poczty elektronicznej - administracja mogłaby postępować zgodnie z tą samą procedurą, gdyby była lepiej i skuteczniej zorganizowana.
2.4 Ta ostatnia uwaga jest mniej banalna, niż mogłoby się zdawać i zawiera praktyczne przesłanie: gdyby okres potrzebny na wdrożenie dyrektywy za bardzo się przedłużał, byłoby pożądane, żeby w międzyczasie administracje podatkowa i celna podjęły działania w celu udoskonalenia swych metod, czy to w zakresie wersji "papierowej", czy też komunikacji elektronicznej, tak aby umożliwić petentowi przekazanie uproszczonej dokumentacji.
2.5 EKES w pełni zgadza się z treścią art. 6 zawartego we wniosku(7) i z satysfakcją podkreśla starania podjęte przez Komisję w celu narzucenia Państwom Członkowskim zasady, która musi zawsze leżeć u podstaw ich kontaktów z obywatelami, czy to z podmiotami gospodarczymi, czy też nie: administracja publiczna ma zawsze obowiązek odpowiadać w jak najkrótszym terminie na wnioski, które są do niej kierowane. Ustalone terminy udzielania odpowiedzi, w tym zwłaszcza obowiązujący administrację publiczną trzymiesięczny termin na dokonanie refundacji bądź udzielenie odpowiedzi odmownej, zdają się być stosowne i rozsądne. Niemniej jednak powstaje pytanie, czy są one realistyczne dla wszystkich 25 Państw Członkowskich: w niektórych państwach opóźnienia w dokonywaniu refundacji są tak duże, że budzi to przypuszczenia co do podstawowego braku wydajności, który byłby trudny do wyeliminowania w krótkim czasie.
2.6 Również art. 8 odnosi się do zasady słuszności, która musi być zawsze przestrzegana w kontaktach administracji publicznej z podatnikami. Artykuł ten w istocie postanawia, że gdy refundacja nie zostanie dokonana w ciągu trzech miesięcy od daty złożenia wniosku lub wysłania wymaganych wyjaśnień, administracja publiczna musi za zwłokę wypłacić wnioskodawcy odsetki w wysokości 1 % miesięcznie. EKES zasadniczo się z tym zgadza, lecz uważa, że ustalony środek nie będzie łatwy do zastosowania. EKES pragnie w istocie przypomnieć, że stopa procentowa w wysokości 1 % miesięcznie odpowiada odsetkom składanym w wysokości 12,68 % rocznie: wziąwszy pod uwagę, że w pewnych krajach prawa ochrony konsumentów narzucają limity, po przekroczeniu których dana stopa procentowa uważana jest za lichwiarstwo, w wypadku, gdy 12,68 % okazałoby się przewyższać ten limit, wysokość stopy procentowej obowiązującej administrację publiczną byłaby ustalona przez jeden z przepisów na poziomie uznawanym w świetle innego przepisu za nielegalny. EKES proponuje zatem modyfikację art. 8 w następujący sposób: odsetki za zwłokę powinny być w każdym kraju naliczane na podstawie wysokości odsetek stosowanej w prawie krajowym w odniesieniu do podatników zwlekających z zapłatą.
2.7 Konkludując, EKES zgadza się co do zasad przedstawionych we wniosku dotyczącym dyrektywy, w tym szczególnie tych, które odnoszą się do praw wnioskodawców do refundacji i do zachęt - pośrednich, lecz skutecznych - do ulepszenia sposobu funkcjonowania administracji publicznej. Zaleca jedynie, by przepisy formułowane były w bardziej realistyczny sposób, mając na uwadze fakt, że w 25 Państwach Członkowskich występują jeszcze bardzo się od siebie różniące standardy w zakresie ochrony konsumenta, wydajności i zasobów technologicznych.
Bruksela, 26 października 2005 r.
|
Przewodnicząca |
|
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego |
|
Anne-Marie SIGMUND |
______
(1) COM(2003) 614 końcowy
(2) COM(2004) 728 końcowy
(3) "Wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 77/388/EWG w celu uproszczenia zobowiązań wynikających z podatku od wartości dodanej" i "Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1798/2003 w sprawie wprowadzenia ustaleń o współpracy administracyjnej w kontekście pojedynczego systemu i procedur zwrotu podatku od wartości dodanej".
(4) Dz.U. C 267 z 27.10.2005, str. 45 opinia EKES-u w sprawie "Wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 77/388/EWG w celu uproszczenia zobowiązań wynikających z podatku od wartości dodanej" i "Wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1798/2003 w sprawie wprowadzenia ustaleń o współpracy administracyjnej w kontekście pojedynczego systemu i procedur zwrotu podatku od wartości dodanej" COM(2004) 728 końcowy - 2004/0261 (CNS) - 2004/0262 (CNS).
(5) Dz.U. C 267 z 27.10.2005, str. 45, ibid. ust. 1.4.
(6) COM(2004) 728 z 29.10.2004, pkt 1 ust.7.
(7) Por. punkty 1.6 i 1.7 niniejszego dokumentu.
